Erken Menopoz

Bir kadında adet kanamalarının 35 yaşından önce kesilmesine erken menopoz adı verilmektedir. Günümüzde halk arasında erken menopozun daha sık görüldüğü iddia edilse de bu tam olarak doğru değildir. 35 yaş - 50 yaş arası olguları erken menopoz olarak değerlendirmek doğru değildir.

Neden olur?

Herhangi bir nedenle yumurta hücrelerini hızla tüketen her olay erken menopoza neden olabilir.

En sık görülen nedenler aşağıda sıralanmıştır:

Otoimmun hastalıklar

Yumurtalıkların erken tükenmesi ve menopoz ortaya çıkması en sık otoimmun hastalıklar adı altında toplanan bir diz hastalığa bağlı ortaya çıkar. Otoimmun hastalık bireyin bağışıklık sisteminin henüz bilinmeyen nedenlerle kendi organlarını yabancı doku gibi algılaması ve bu organlara saldırarak onları tahrip etme çabası olarak tarif edilebilir. Eğer yabancı olarak algılanan doku yumurtalıklar ise işte bu otoimmun hastalık türü erken menopoz ortaya çıkmasına neden olur.

Ameliyatla yumurtalıkların alınması

Herhangi bir gereklilik sonucu genç kadının her iki yumurtalığı birden çıkarıldığında görülen erken menopoz türüdür. Bunun yanında diğer jinekolojik operasyonlarda da ender olarak (yumurtalıklara kastedilme olmaksızın) yumurtalıklar zarar gördüğünde erken menopoz ortaya çıkabilmektedir.

Kanser tedavileri

Kanser tedavisi için radyoterapi (ışın tedavisi) veya kemoterapi (ilaç tedavisi) alan kadınlarda yumurtalıklar hasar görebilir ve menopoz ortaya çıkabilir.

Aile öyküsü

Menopoza girme yaşını belirleyen en temel etkenlerden biri kişinin annesinin menopoza girme yaşıdır ve yakın aile bireylerinden birinde erken menopoza girme öyküsü erken menopoz olasılığını belirgin şekilde artırır.

Kromozom bozuklukları

Frajil X Sendromu, Turner Sendromu gibi ender görülen kromozom bozukluklarında yumurtalıklar erken yaşta tükenir.

Yaşam tarzı

Sigara içilmesi menopoza girişi hızlandırmakla beraber tıbbi anlamda erken menopoza yol açması (yani 35 yaşından önce menopoza girilmesi) olağan değildir.

Benzer şekilde ruhsal stres de yardımcı bir etken olmakla beraber tek başına erken menopoza yol açması beklenen bir etken değildir.

Nasıl tedavi edilir?

Erken yaşta ortaya çıkmış menopoz olgularında (özellikle otoimmun tipte olanlarda) kendiliğinden geri dönüş veya tedaviyle geri dönüş mümkün olabilmektedir.

Genç yaşta menopoza girmiş olmanın getirdiği en önemli dezavantajlardan biri kemik erimesinin hızlanması olduğundan bu konuda gerekli önlemler alınmalı ve kemikleri koruyucu tedaviye geçilmelidir.

Ateş basması, vajinada kuruluk, ruhsal gerginlik gibi klasik menopoz belirtileri de çoğu durumda hormon tedavisine yanıt vermektedir.

Yumurta hücrelerinin tükenmesiyle ortaya çıkan erken menopoz olgularında kadının yumurta hücresi kalmadığı için kendi yumurtalarıyla gebelik oluşması (tüp bebek de dahil) çok zordur, bu durumda çoğu durumda tek çare donör oosit (başka bir kadının bağışladığı yumurta hücresi) ile oluşturulmuş gebeliktir.