Beyin Fırtınası

Fikirlerin, problemlerin, algıların, soruların veya sonuçların bir listesini hazırlamak

amacıyla bir ekibin yaratıcı düşüncesini ortaya çıkartmak için kullanılan tekniktir. Beyin

fırtınasında amaç çok sayıda düşünce üretmektir. Konuşmayı dinleyen, insanlarda meydana

gelen çağrışımlar çok kısa sürede düşüncelerin artmasını sağlar. Üyelerin birbirini etkilemesi

de düşünce sayısının artmasına neden olan etkenlerden biridir. Bu nedenle konuşmacıların

toplantıda birbirlerini rahatça görebilecek ve duyabilecek şekilde oturmaları gerekir. "U"

oturuşu düzeni uygun oturma şeklidir.

Burada en önemli nokta, seçenek ve yaratıcı çözümlerin kolaylıkla ifade edilebileceği

eleştirilerden arındırılmış bir ortam sağlanmasıdır. Etkili bir beyin fırtınası uygulaması için

aşağıdaki hususlara uyulması önerilir:

 Beyin fırtınası için kuralları açıklayın.

Üyeler tarafından toplantı esnasında uyulacak kurallar bilinmelidir.

Herkesin yaratıcı ve verimli bir beyin fırtınası tecrübesi yaşayabilmesi için, toplantıyı

yöneten kişinin, uyulması gereken kuralları üyelere açıklaması ve üyelerin de bunları

benimsemesi gerekir. Bu kuralları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

 Toplantıya katılan her kişiye eşit söz hakkı verilir.( Her üyenin faal katılımı

sağlanmalıdır. Bunun için herkes ne kadar saçma gözükürse gözüksün fikirlerini

serbestçe belirtebilmelidir.)

 Zaman limiti oluşurulmalı ve buna uyulması sağlanmalıdır.

 Konuşmacıya müdahale edilmez.

 Konuşmacılar eleştirilmez.

 Değerlendirme yapılmaz.(Tartışılmaz, tartışma seans bitiminde gerçekleştirilir.

Beyin fırtınası esnasında kesinlikle münakaşa yapılmamalıdır. Bu nedenle,

kişiler değil konular tartışılmalı, tartışma sırasında kişileri hedef alabilecek

ifadelerden kaçınılmalıdır.)

 Sırayla söz alınır. Sırası geldiğinde söyleyeceği olmayanlar "pas" geçer.

 Konuşmacı söz aldığında sadece bir öneride bulunabilir.

 Herkes pas geçinceye kadar devam eder.

 Pas geçenler çoğaldıktan sonra sıra takip edilmeden söz verilebilir.

 Takımın bütün üyeleri teşvik edilmeli, hiç bir düşünce ve fikir atlanmamalıdır,

 Bütün fikirler takım üyelerinin görebileceği bir yere yazılmalıdır. Her fikir tam

ifade edildiği gibi yazılmalıdır

 Beyin fırtınasından sonra ortaya çıkan ve listelenen tüm fikirlerin tüm üyelerce

anlaşıldığından emin olunmalıdır.

 Aynı gibi gözüken iki veya daha fazla fikrin birleştirilip birleştirilemeyeceğine

bakılır.

 Beyin fırtınası için zaman sınırı belirleyin.

 Süreyi tespit edecek, bilgileri kaydedecek kişileri belirleyin. Her bir kişi

için 5–15 dakikalık süreler yeterlidir. Eğer süre sonunda hala fikir

üretiliyorsa, konuşmaları beşer dakikalık sürelerle uzatılabilir.

 Hakkında beyin fırtınası yapılacak konuyu bir soru şeklinde belirtin.

 Herkesin görebileceği bir yere konuyu yazın ve anlaşıldığından emin olun.

 Herkesin fikirlerini toplayın.

 Katılımcılara soru hakkında düşünmeler için birkaç dakika verdikten sonra

fikirlerini sorun. Fikirleri sıralı ya da sırasız şekilde alabilirsiniz.

 Fikirleri kaydedin.

 Fikirler belirtildiğinde bir tahtaya yazın ya da üyelerin küçük kağıtları

(post-it'ler olabilir) fikirlerini yazmalarını sağlayın. Fikirleri herkesin

göreceği bir yere yazın veya asın. Bu husus yanlış anlamaları engeller ve

diğer üyeleri de yaratıcı düşünmeye iter. Fikirleri yazarken, aynen

söylendikleri gibi yazın, yorum yapmayın.

 Mümkün olduğunca uzun bir liste hazırlayın.

 Bütün üyelerin fikirlerini alıncaya kadar, ya da toplantıya ayrılmış zaman

bitene kadar beyin fırtınasına devam edin.

 Fikirleri açıklayın.

 Bütün fikirler belirtildikten sonra fikirleri açıklayarak herkesin aynı

anlamı çıkardığından emin olun. Fikirler hakkında soru olup olmadığını

sorun. Fikir sahibinden fikrini başka bir şekilde tarif etmesini

isteyebilirsiniz.

 Tekrarları eleyin.

 Eğer bazı fikirler birbirlerine benziyorsa, ya birleştirin ya da eleyin. Buna

aşamada önce, fikirlerin sahiplerinin aynı şeyi ifade etmek istedikleri

konusunda anlaşmaları gerekir, aksi takdirde fikirler ayrı olarak

değerlendirilmelidir.

Sürenin sonunda bütün fikirler üyeler tarafından değerlendirilerek en iyi fikir çözüm

olarak seçilmelidir. .En iyi fikirleri belirlemek için “çoklu oylama tekniği” kullanılabilir.

Çoklu Oylama: Beyin fırtınası ile belirlenen fikirlerin en önemlilerini takımdaki

herkesin eşit katılımına başvurarak tespit etmek için kullanılan bir tekniktir. Oylama yapılır

en çok oy alan fikir belirlenir. Fikirler aldıkları oya göre sıralanır. Sizlerde aşağıdaki

örnekleri inceleyerek soru belirleriyip sınıfta beyin fırtınası yapabilirsiniz.

Örnekler

Uzun telefon konuşmalarını nasıl kısaltabiliriz?

Kırtasiye işlemlerini nasıl azaltabiliriz?

Ürünlerin satışlarını nasıl arttırabiliriz?

Üretimde sıfır hata için ne yapmalıyız?

Muhasebe dersindeki başarımızı arttırmak için ne yapmalıyız?