Kendi Hayaliniz İçin Bir Yıl Daha Çalışın...

Prof. Dr. Gülden Güvenç, üniversite seçimi yaparken anne ve babanın kendi mesleği konusunda çocuğuna ısrarcı olmaması gerektiğini söylüyor ve ekliyor: "İlk yıl istediği bölüme giremeyen fakat bir yıl sonra 'çok zeki' öğrencileri bile geride bırakan gençler tanıyorum!

 

Feyziye Mektepleri Vakfı Işık Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gülden Güvenç, gençlerin üniversite seçimlerini nelere göre yapmaları gerektiği konusunda sorularımızı yanıtladı.

 

Öğrenciler tercih yaparken ebeveynlerinin mesleklerinden etkileniyorlar mı?

Bu durum, çocukların anne-babalarıyla olan ilişkilerine, yeteneklerine, eğilimlerine ve yaşantılarına bağlı olarak değişir. Davranışların ve seçimlerin tek bir belirleyicisi yoktur.

 

Dolayısıyla ana-baba mesleğinden etkilenebilirler, ancak bu etkinin kesin olacağı düşünülmemelidir. Öte yandan anne ve babalarının mesleğini severek ve heyecanla yaptıklarını gören çocukların, bu mesleklerden olumlu yönde etkilenme ve aynı mesleğe yönelme olasılığı da artabilir.

 

ONA SAYGI GÖSTERİN

Ailenin istekleri çocukların üzerinde ciddi baskı yapıyorsa, çocuğun istediği mi olmalı, yoksa bir orta yol bulunmalı mı?

Eğer anne ve baba, çocuğunun sorunlarını ilgiyle dinliyorsa, ona sevgiyle yaklaşarak moral veriyorsa ve onun isteklerine saygı gösteriyorsa, meslek seçiminde de çocuğun tercihlerine kulak verecektir. Sağlıklı olan da budur.

 

Bir öğrenci için ilk yıl üniversiteyi kazanamamak dünyanın sonu mudur?

Tabii ki böyle bir şey olamaz. Üniversiteye başlamadıysa, bunu zaman kaybı olarak değil, sınava daha fazla hazırlanma imkanı olarak değerlendirmekte yarar var. Nitekim, istedikleri bölüme giremeyen, fakat bir yıl sonra daha iyi puan alıp hayallerindeki okula giren birçok öğrenci biliyorum. Üstelik, çalışma disiplini geliştirirlerse, 'çok zeki' olarak nitelendirilen öğrencileri bile geride bırakabiliyorlar. Dolayısıyla yılmadan çalışmaya devam diyorum.

 

EN ÖNEMLİSİ SAĞLIĞI...

Bir babanın (örneğin mimarlık okuyan) çocuğuna, "Okulunu bitir, holdingde işin hazır" demesi, o genci hayallerinden uzaklaştırır, vazgeçirir mi?

Bir anne veya baba bu sözleri gülerek, yarı espriyle söylüyorsa, çocuğu esas istediği işi yapmaktan alıkoymaz. Hatta görüşünü açıkladığında ona destek bile verebilir. Ancak, ciddi ve zorlayıcı bir yaklaşımı varsa, o işte gönlü olmayan çocuğuyla psikolojik bir çatışmaya girer. Örneğin; çocuk, çok sevdiği babası ile tercih ettiği meslek arasında bir ikilem yaşayabilir. Bu da fiziksel ve psikolojik sağlığını tehdit edecektir.

 

ÖĞRENCİYE DESTEK OLMAK ŞART!

Üniversite yönetimi gençlere nasıl yaklaşmalı?

Üniversite yönetimi, öğrencilerin sorunları ve gereksinimleriyle ilgili bilgi edinmeli ve bu beklentileri karşılamaya çalışmalıdır. Ancak, öğrencilerin de sorunların çözümünde sorumluluk almasını istemelidir. Yönetimin hedefi, gençlerin hayallerine yardımcı olmaktır.

 

SADECE DERS DEĞİL EĞLENCE DE GEREKLİ

Öğrencilere üniversite nasıl sevdirilir? Fazla disiplin öğrenciyi okul hayatından soğutur mu?

Tabii ki evet. Ama benlik ve çalışma disiplini; sorumluluk almanın temel koşullarıdır. Ancak bu yolla 'birey' olunur. Öte yandan, yaşam sadece kontrollü davranışlardan ve ilişkilerden ibaret değildir. Eğlence ve oyun da yaşamımızın parçasıdır. Hepimizin gülmeye, 'boş' vakit geçirmeye, keyif almaya da ihtiyacımız var. Dolayısıyla, bence sözünü ettiğim farklı etkinlikler arasında bir denge kurmak gerçekten çok önemli. Fakat 'altın denge'nin nasıl olması gerektiğini bilmiyorum.

 

SEVECEĞİ İŞİ ARAŞTIRIP SONRA KARAR VERMELİ

Üniversite nasıl seçilmeli?

Gencin, öncelikle hangi alanda eğitim almak istediği, hangi mesleği severek yapabileceği konusunda bir karar vermesi gerekir. Sonra üniversite ve bölüm seçenekleri hakkında internetten, girmek istediği üniversiteden ve televizyon tanıtımlarından bilgi toplaması ve karşılaştırmalar yapması yararlı olacaktır. Bu şekilde üniversiteye gittiğinde bölümle ilgili sorularını da hazırlamış olur. Tercihte bulunma, bilinçli olduğu kadar duygusal yönleri de olan bir iştir. Yüz yüze etkileşimde sezgilere güvenmek de önemlidir.

 

Üniversiteye girdikten sonra ders çalışmayı bırakan öğrencilere ne önerirsiniz? Gittikleri üniversitenin hazırlık sınıfından itibaren öğrenci kulüplerine katılmalarını, üniversite içindeki seminerleri izlemelerini ve kampüste yaşıtlarıyla vakit geçirmelerini öneririm.

 

ARKADAŞA GÖRE SEÇİM KARARSIZLIK ÖRNEĞİ

Kendi puanı daha yüksek olduğu halde, sırf arkadaşıyla aynı üniversiteye gidebilmek için aynı tercihleri yapan gençler var. Bu ne kadar doğru?

Arkadaşa göre üniversite seçenler, büyük bir ihtimalle henüz hangi alana ilgi duydukları konusunda kararsız olan kişilerdir. Bir başka deyişle, yaşamını yönlendirecek bir mesleğe sahip olmak isteyen genç, arkadaşlarıyla olan ilişkilerini, farklı üniversitelere gitseler bile devam ettirebileceklerini bilir.

 

SORU SORMALI!

Sizce iyi bir üniversite eğitimi nasıl olmalı?

Öğrencilerin daha bağımsız ve eleştirel düşünmesi istenen global bir dünyada, eğitim sisteminin de değişmesi beklenir. Teorik eğitimin yanı sıra öğrenciler, çeşitli konularda hazırlanan senaryolar üzerinde de tartışabilmeli, ortaya çıkan sorulara ilişkin araştırmalar yapabilmelidir. Bu sırada öğrencinin, bilgiye nasıl ve hangi yollardan ulaşabileceğini öğrenmesi hedeflenmelidir.

 

GENÇLER PROJE YAPARAK HAYATA HAZIRLANMALI!

Üniversitenin öğrencilere birey olarak proje yapma imkanları sunması, ilerideki iş hayatında başarılı olması açısından yüzde kaç etkilidir?

 

Tabii ki başarı düzeyini bugünden bilmek mümkün değil! Ancak proje yapmak, lisans düzeyindeki gençlerin teorik bilgileri aşarak, köklü ve ilginç çalışmalar yürütmelerine olanak tanır. Örneğin; bizim üniversitemizin psikoloji bölümünde yapılan proje ile öğrencilerimizin diledikleri bir konuda bir araştırma tasarlamaları veya laboratuvarda uygulama yaparak topladıkları verileri bilgisayara girmeleri, bu verileri analiz ederek rapor yazmaları istenmektedir. Bu raporları sınıf arkadaşlarıyla paylaşmaları onlara güvence verir. Dolayısıyla gençlere önceki yıllarda öğrendiklerini aktif olarak kullanma fırsatı verilmelidir. Onlara proje yaptırmadaki hedefimiz, öğrencilerimizi geleceğe hazırlamaktır.