Dikkat Eksikliğinde Bellek Çalışmaları 3...

BAK, RESMİNİ ÇEK, BAĞLANTI KUR:

Üç Temel Hafıza Becerisi

3. BAĞLANTI KUR - Zihinsel Resimlerinizi Birbirine Bağlayın

Zihinsel resimleri birbiriyle bağlamak (çağrışım kurmak) için teknikler geliştirmek neredeyse tüm hafıza tekniklerinin temel bir unsurudur. BAĞLANTI KUR-bağlantıyı sonra hatırlayabilmeniz için iki zihinsel resmi birleştirme sürecidir. Bu temel beceri doğum günlerini, formülleri, çalışanların isimlerini vb. hatırlamanıza yardım eder ve yüzle bağlanan ismi bir daha asla unutmamanızı sağlar. İki resmi birbirine bağlamak için sadece iki zihinsel imgeyi de içeren yepyeni bir resim yaratın. Birçok teknik BAĞLANTIKUR'u aşırı derecede etkili bir hafıza aracı yapabilir.

Zihinsel Resimleri Etkili Bir Şekilde Bağlamak İçin Teknikler

Bir imgeyi diğerinin üstüne koyun. Bir imgenin diğerinin etrafında dönmesini ya da dans etmesini sağlayın,

Bir imgenin diğerine çarpmasını ya da diğerinin içinden geçmesini sağlayın,

İmgeleri birbiriyle birleştirin ya da eritin,

Bir imgeyi diğerinin etrafına sarın.

Birleştirme Egzersizleri

1. Aşağıdaki her bir kelime çifti için ikisini de içeren, bir durum ya da etkinlik hayal edin. Bir şekilde mantıklı ya da akla uygun olan bir durum yaratın.

Telefon - sepet

Kâğıt ataşı - doldurulmuş hayvan

Elma - polis memuru

Stetoskop - futbol

2. Şimdi yukarıdaki kelime çiftlerine dönün ve her biri için tuhaf ya da mantıksız bir durum hayal edin.

BAĞLANTI KUR hatırlanacak şeyleri birbiriyle birleştirerek parçaları düzenleyen bağlantı yönteminin temelidir, ikinciyle birleşen birinci parçayla başlayarak ve sonra üçüncüyle birleşen ikinci ve devamıyla, fikirler ya da imgeler bir zincirin parçası olurlar. Zincirde ilk bağlantıya başlarken bir numaralı parçanın bu özel listeyi yaratma amacınızı ya da nedeninizi hatırlamanıza yardım edeceğinden emin olun.

Bağlantı kurmak özellikle bir liste yazmak uygunsuz ya da mümkün değilse (spor salonunda çalışıyor, bir konferansta oturuyor ya da duşta olabilirsiniz) yapılacak bir dizi alakasız işi hatırlamamız gerektiğinde yardımcı olur.

Eğer uzun bir listeyi hatırlamamız gerekiyorsa bağlantı kurma yöntemi zihinsel resimleri bağlamak için daha ayrıntılı bir yöntem olur ve bir öykü haline dönüşür. Öykünün akışı ve görsel imgeleri bilgiyi geri getirmek için ipuçlarını sağlar. Öykü sistemiyle öykünün akışı bir bağlantı bozuk olsa da listenin kalanının çoğunun geri getirilmesini sağlar.

Burada bir öykü hattında bağlantı kurulabilecek tipik bir liste vardır:

Çöpü çıkar.

New York'taki kayınbiraderi ara.

Mobilyacı Ayhan’ı ara randevu ver.

Eser’e EFT gönder.

Yumurta al.

Fikirleri bağlamak için ilk önce her görevi temsil edecek tek bir imge seçeriz:

Çöp Torbası

Alper’in Yüz imgesi

Mobilyacı Ayhan

Eser ve Para banknotları

Yumurta

Bilginin yerleşmesini sağlamak için imgelere mantık dışı, canlı ya da duygusal ayrıntılar ekleyebilirsiniz. Çöp torbasından, Alper’in imgesine, Alper ile Ayhan ya da mobilya imgesine, oradan Eser ve para imgesine oradan da yumurta imgesine bağlantı kurularak ilginç bir öykü ortaya çıkarabilirsiniz. Hayal gücünü sınırsız, mantık dışı ve acayip biçimlerde kullanmak sizin elinizde...

En etkili bağlantı ya da çağrışımlar kendimiz yarattıklarımız, özellikle ilk çağrışımdan çıkanlardır. Psikanalistler serbest çağrışım yöntemini insanların duygusal olarak yüklü deneyimlerini ortaya çıkarmalarına yardım etmek için kullanmışlardır. Genellikle bir fikre olan ilk çağrışımımız en canlı olanıdır ve en güçlü duygusal yükü ya da kişisel anlamı taşıyabilir, bu da onun çok kolay bir şekilde hatırlanmasını sağlar.

BAĞLANTI KUR'un başka bir uygulaması da kısa adlar ya da hatırlanacak şeylerin ilk harflerinden yeni kelimelerin yaratılmasıdır ki buna Akrostij yöntemi de denir. Bir kısa ad yaratmak için önce hatırlanacak her parçayı temsil edecek bir kelime düşünün, sonra hatırlanacak her kelimenin ilk harfini kullanarak bir kelime oluşturun.

Örnek: Hatırlayan bilir, Biyoloji dersinde bir konu vardır ve sıralaması önemlidir. İnterfaz, Profaz, Metafaz, Anafaz, Telefaz yani ilk harfleri İPMAT kelimesini oluşturuyor ama ipmat kelimesinin bir anlamı olmadığı için bizim ona anlam katmamız gerekiyor.

“İki Profesör Mahmut Abiyi Tokatladı.” Böyle olduğunda hem imge hem bağlantı kurulmuş olur ve bilginin kalıcılığı kesinlikle artar.

Ders konularını, formülleri, yapılacak işleri, olayları ve her tipte listeleri hatırlamak için ne kadar çok BAK, RESMİNİ ÇEK, BAĞLANTI KUR uygularsanız bu yöntem size o kadar kolay ve doğal gelecektir. Bu üç temel beceri ileri hafıza antrenmanı için yapıtaşıdır.

Birkaç Birleştirme Egzersizi Daha

Şu şeyleri bağlayacak bir öykü düşünün: helikopter, sinema, kütüphane, yüzen ev, büyükanne, kahve kupası. Sonraki beş bağlama egzersizini tamamladıktan sonra bu listeye bakmadan öykünüzdeki şeyleri hatırlayıp hatırlamadığınızı kontrol edin.

Aşağıdaki kelime gruplarının her birini bağlamak için tek bir görsel imge yaratın:

Tel - oyuncak ayı - gül ağacı

Lamba - patates - motosiklet

Klavye - kovboy - keşif balonu

Elma sosu - paraşüt - otostopçu

Yarın yapmanız gereken beş şeyi sıralayın.

Şimdi yukarıdaki listeyi hatırlamak için bağlantı sistemini kullanın.

Şimdi aynı liste için öykü sistemini kullanın.

Aşağıdaki şeylerin her birinin ilk harfini kullanarak tek kelimelik bir kısa ad oluşturun:

Fil- Battaniye- Ev- Elma- Ağ

Nesnel Hafıza Testiyle Bir Deneme Daha

BAK, RESMİNİ ÇEK, BAĞLANTI KUR'u okuyup uyguladıktan sonra hafıza yetenekleriniz zaten gelişmiştir. Öğrenme ve hatırlama becerilerinizi test edebilmeniz için nesnel hafıza testini yapalım. Kronometrenizi alın ve 1 dakikaya kurun, sonra aşağıdaki listede yer alan kelimeleri okuyun ve öğrenin.

Aşağıdaki kelimeleri 1 dakika kadar çalışın:

Mürekkep

Kahve Makinesi

Müzisyen

Gezegen

Atatürk

Gemi

Fenerbahçe

Karpuz

Galeri

Süreniz dolduğunda sayfayı kapatın, kronometrenizi 20 dakikalık bir süreye kurun ve başka bir şey yapın. 20 dakika sonra geri dönün ve hatırlayabildiğiniz kadar çok kelimeyi yazın. Önceden bu tekniği uygulamadan elde ettiğiniz sonuçla bu sonuçları karşılaştırdığınızda göstermiş olduğunuz başarıya şaşıracaksınız.

Kaynak:

Şimşek Ramazan (2010), Dikkat Dağınıklığı Önleme ve Beyni Etkili Kullanma Kılavuzu, Hermes Yayınları (İmleç Kitap) İstanbul, 2. Basım

Uzm. Psk. Ramazan ŞİMŞEK Psikoloji