Somatization Bozukluğu...

Somatization bozukluğunda, sorundan muzdarip kişi, fiziksel izahı olmayan bir grup özel fiziksel semptom yaşar. Somatization bozukluğu olan bir kişi, genellikle, depresyon, anksiyete, ya da geçmişte vuku bulmuş olan bir fiziksel ya da cinsel istismar hadisesinden de muzdariptir.

 

Bayanlar arasında daha yaygın olan bu bozukluk, genellikle 12 yaş sonrasında başlar. Siz veya tanıdığınız biri, somatizasyon bozukluğu belirtileri arz ediyorsa, bir doktora görünün. Psikoterapi, sorundan muzdarip kişinin, semptomlara katkıda bulunuyor olabilen saklı iç çatışmalarını anlamasına yardımcı olabilir. Doktor ayrıca, ilaçlar da verebilir.

 

Birkaç yıldır varolan , tedavi için tıbbi ya da başka şekillerde iyileşme arayışlarına yönelimin olduğu, kişinin mesleki, sosyal ilişki ve genel davranış ve aktivitelerinin önemli bir çoğunluğunda aksamalara yol açan , 30 yaş öncesinde başlayan fazla miktarda vücutsal şikayetlerin olması durumudur.

Aşağıdaki maddelerin hepsinin varlığı gerekmektedir:

 

1- En az vücudun 4 ayrı bölgesi ya da işlevi ile bağlantılı olarak ağrının bulunması ( baş, sırt, karın, kol- bacak, eklemler, göğüs, anüs, adet ağrıları, cinsel ilişki sırasında veya idrar yaparken ağrı )

 

2- Mide-bağırsak (sindirim) sistemi kaynaklı ve ağrı hariç en az iki yakınmanın olması ( bulantı, şişkinlik, gebelik nedeniyle olmayan kusmalar, ishal, pek çok farklı besinin dokunup,rahatsızlık vermesi gibi)

 

3- Üreme (cinsel )sistem kaynaklı en az bir yakınma ( cinsel ilgisizlik, erkeklerde sertleşme ya da boşalma tipinde fonksiyon bozuklukları; kadınlarda adetlerde düzensizlik, aşırı adet kanaması, gebelik boyunca kusmalar gibi) olması.

 

4- Bir nörolojik şikayete benzeyen ama gerçek kaynağı nörolojik kökenli olmayan bir yakınma ( denge bozukluğu, kol ve bacaklarda güç kaybı, yutmada zorluk, boğazda düğümlenme, ses kaybı- konuşamama, idrar yapamama, ağrı duymama, çift görme, hiç bir şey görememe gibi geçici korluk, hiç bir şey duyama gibi geçici sağırlık, katılmalar, amnezi-hatırlanmayan dönemlerin olması gibi)

Bu şekildeki bir tablonun, herhangi bir ilaç ya da başka bir hastalıktan dolayı meydana gelmemiş olması gerekmektedir. Duruma eslik eden bir hastalık olsa dahi , ifade edilen vücutsal bir yakınma ve sonucunda gözlenen mesleki ve toplumsal bozulma muayene ve laboratuar tetkiklerine göre çok aşırıdır. Bu belirtiler bir amaç güdülerek, bilinçli olarak oluşturulmamakta ya da aslında yokken var gibi davranılmamakta, kandırma amacı taşımamaktadır.

 

Kişi hissettiği sindirim sistemi yakınmaları nedeniyle çok defa filmler, laboratuar tahlilleri,kolonoskopi, endoskopi hatta bu nedenlerle , çok defa hastaneye yatırılmış, ameliyatlar geçirmiş olabilir. Gereksiz yere apandisit, safra kesesi operasyonları yaptırmış olabilir. Bu nedenlerle gene fazladan , bazen büyük yan etkileri olan ilaç tedavileri almış,doktor doktor dolaşmış olabilirler.

 

Kişiler yasadıkları şikayetler ve gerilim nedeniyle ani,öfkeli ya da kuraldışı davranışlar sergileyebilirler.

 

Evlilik hayatlarında sorunlar yasar ve intihar tehditleri ya da eylemleri de bulunabilirler.

 

Birlikte bulunabilen psikiyatrik bozukluklar:

-Majör depresyon

-Panik bozukluk, fobiler, yaygın anksiyete bozukluğu gibi kaygı bozuklukları

-Konversiyon bozukluğu

-Madde kullanımı ile ilgili bozukluklar

-Kişilik bozuklukları (özellikle histrionik, borderline, antisosyal k.b.)

Somatizasyon bozukluğuna benzeyip,karıştırılabilen rahatsızlıklar:

-Multipl skleroz

-Sistemik lupus eritematozis

-Akut intermittan porfiri

-Hemokromatozis.

 

Toplumda görülme oranı % 2-3 olarak belirlenmiştir. Hayat boyu görülme riski bir çalışmaya göre kadınlarda % 2 olarak bulunmuştur Rahatsızlık daha çok kadınlarda rastlanmakta olup, vakaların ancak % 5-20 sini erkekler oluşturmaktadır.

 

Oluş sebepleri:

Hastalık için düşünülen teorilerden biri bu kişilerin vücutsal yakınmalarla çevrelerindeki olay ve kişileri bilinçaltı yolu ile kontrol etmeleri seklindedir. Bir diğer teoride kişiler duygularını, güçlüklerini, gerilimlerini konuşarak ifade edemezler. Duygusal boşalım ve ifade ediş vücutsal yakınmalar yolu ile olmaktadır. Bazı kişiler de stresle bahsetmek için, bu tur yakınmaları bir bilinçaltı savunma mekanizması olarak oluştururlar. Bazen de kişi kendi psikiyatrik dünyasına ait çatışmaların zararlı etkisini gidermek, üzerini örtmek ,düşünce odağını değiştirmek yoluyla kendince çözüm bulmak için farkında olmadan bu durumu yasar.

 

Tedavi :

Psikoterapi ve grup tedavisi tedavide etkilidir. Rahatsızlıkta stres etkenlerinin çoğaldığı dönemlerde yeni şikayetler oluşabileceğinden , düzenli aralıklarla seyreden bir tedavi gereklidir. Tedavide kişinin duygularının daha acık ve rahat ifadesi, şikayetlerinin kökenlerinin kişinin kendince anlamının anlaşılması , kişinin kendisi, çevresi ve geleceğe bakısındaki olumsuz algılamalara yönelik terapi uygulanır.