Orta Kulak İltihabı...

Kulak Enfeksiyonları ebeveynlerin çocuklarını doktora götürme sebeplerinin en sık olanlarındandır. Çok sayıda kulak enfeksiyonu çeşidi varken en sık görüleni orta kulağın inflamasyonu ve enfeksiyonu anlamına gelen Otitis Media adı verilen tipidir.

Kulak enfeksiyonları östaki tüpünün kolaylıkla tıkanması nedeniyle bebeklerde ve çocuklarda daha sık gözlenir. Özellikle aşağıdaki durumlarda iltihap gelişme olasılığı artar.

• Soğuk algınlığı ve sinüzit

• Allerjiler

• Sigara dumanı

• İltihaplı ya da aşırı büyük geniz eti

Kulak enfeksiyonları en sık kış aylarında gözlenir. Kulak enfeksiyonları bulaşıcı değildir ancak soğuk algınlığı çocuklar arasında yayılıp daha sonra kulak enfeksiyonuna yol açabilir. Risk faktörleri şunlardır;

• Anne sütü ile beslenmemek

• Yakın zamanda geçirilen kulak enfeksiyonu

• Mevcut olan genel halsizlik

• Kreşler (özellikle 6 çocuktan fazla olan yerler)

• Emzik kullanımı

• Genetik faktörler (enfeksiyonlara karşı hassas aileler)

• Yükseklik ve hava değişiklikleri

• Soğuk hava

Şikayetler

Oldukça ağrılıdır. Bebeklerde en belirgin bulgu huzursuzluk ve durdurulamayan ağlama, çoğu çocukta ateş veya rahat uyuyamama sözkonusudur. Kulakta dolgunluk,genel halsizlik,kusma da olabilir.

İltihaplı Kulakta İşitme Kaybı

Çocukta soğuk algınlığı belirtileri olabilir veya kulak enfeksiyonu soğuk algınlığından kısa bir süre sonra başlayabilir. Bütün akut kulak enfeksiyonlarının kulak zarı arkasında sıvı birikir Eğer çocuğunuzun uzun süreli (kronik ve sık tekrar eden) kulak enfeksiyonu varsa bir işitme testi istenebilir.

Tedavi

Kulak enfeksiyonunun tedavi amaçları ağrının giderilmesi, enfeksiyonun tedavisi, komplikasyonlar ve tekrar eden kulak enfeksiyonlarını önlemektir. Bir çok kulak enfeksiyonu kendi kendine antibiyotik kullanmadan iyileşir.

Genellikle ağrının tedavisi için ve vücudun kendisini iyileştirmesi için zaman tanınması gerekir :

Antibiyotik

Bazı kulak enfeksiyonları daha kötüye gitmemesi ve enfeksiyonun temizlenmesi için antibiyotik kullanımını gerektirir. Bu genellikle çocuk 2 yaşın altında, yüksek ateşli, genel durumu kötü ya da 24-48 saatte iyileşme göstermiyorsa gerekir. Her ne kadar bir dönem antibiyotik reçetelemek eğilimii olduysa da bu, ilaçlara dirençli bakterilerin artmasına neden olmuştur. Amerikan Pediatri Akademisi ve Amerikan Aile Hekimliği Akademisi’nin tedavi kılavuzlarında kulak enfeksiyonlarında ihtiyaç duyulduğunda antibiyotik kullanımı önerilmiştir. Eğer antibiyotiklerin 48-72 saat içinde tedaviye cevap vermediği gözlenirse doktorunuza danışarak daha güçlü bir antibiyotikle tedaviyi sürdürünüz. Genellikle 2 ya da 3 kür.

Eğer orta kulakta sıvı varsa ve bu durum devam ediyorsa (antibiyotik tedavisine rağmen) doktorunuz size myringototomi’yi önerebilir (kulak zarının cerrahi olarak açılması), bu basıncı azaltır ve sıvının akmasını sağlar. Bu, timpanostomi tüpleri (genellikle kulak tüpü olarak adlandırılır) ile birlikte veya tek başına yapılır. Bu işlemde kulak zarına küçücük bir tüp yerleştirilir ve burdaki küçük delik aracılığıyla havalanan orta kulaktaki sıvının östaki tüpü aracılığıyla genize başlaması kolaylaşır. Timpanostomi tüpü genel anestezi altında yapılır. Tüpler genellikle kendiliğinden düşer. Kendiliğinden düşmezlerse doktorunuz bu tüpleri muayenede çıkarabilir.

Genizeti büyükse ve özellikle kulak problemleri tekrarlıyorsa geniz etinin alınması gerekebilir. Bademciklerin alınması kulak enfeksiyonlarını düzeltmeye pek yardımcı değildir.

Komplikasyonlar

Genel olarak bir kulak enfeksiyonu basit, komplikasyonsuz ve önemsiz bir durumdur. Birçok çocukta kulak enfeksiyonu sırasında ya da hemen sonrasında hafif, geçici işitme kaybı olabilir. Bu kulakta sıvı birikimine bağlıdır. Her ne kadar bu sıvı farkedilmezse de 8-12 haftadan daha uzun süren her türlü sıvı endişelendirmektedir. Çocuklarda işitme problemleri konuşma gelişimini yavaşlatabilir. Kalıcı işitme kaybı son derece nadirdir ancak çocuk çok fazla kulak enfeksiyonu geçirirse risk artar.

Orta kulak iltihabının diğer olası komplikasyonları:

• Yırtılan ya da delinen kulak zarı

• Kronik, sık tekrar eden kulak enfeksiyonu

• Adenoid ya da bademciklerin büyümesi

• Mastoidit (kafatası çevresindeki kemiklerin enfeksiyonu)

• Abse ya da kist oluşumu (kolesteatom) (kronik, tekrarlayan kulak enfeksiyonları)

• Sık kulak enfeksiyonları nedeniyle uzun süreli işitme kaybı yaşayan çocuklarda konuşma ve dil gelişiminde gecikme

Nasıl Korunabiliriz ?

• Ellerinizi ve oyuncakları sık yıkayın. Kreşlerde çok çocuk olması, çocuğunuzun soğuk algınlığına yakalanma, enfeksiyon geçirme riskini arttırır.

• Özellikle kreşte emzikten kaçının Emzirme, çocuğun kulak enfeksiyonuna yatkınlığını azaltır. Ancak biberonla besleme yapılıyorsa bebeğinizi dik pozisyonda tutunuz.

• Çocuğunuzu sigara dumanına maruz bırakmayınız.

• Kulak enfeksiyonları ve bazı solunum yolu enfeksiyonlarına karşı pnömokok aşısı koruma sağlar/

• Gereksiz antibiyotik kullanımı yapmayınız

Hastalığın Klinik Biçimleri

Akut nezleli ortakulak iltihabı – Östaki borusu nezlesi olarak da bilinir ve hastalığın en hafif biçimidir. Ortakulak boşluğunda mukus (sümük) ya da serumlu-mukus yapısında bol miktarda sıvı birikmesiyle ortaya çıkar. Bu sıvı daha sonra çevre dokularca emilerek kendiliğinden ve iz bırakmadan kaybolur.

Akut irinli ortakulak iltihabı – Özellikle komplikasyonlan nedeniyle orta kulak iltihabının en ağır biçimi olarak kabul edilir. Başlıca nedeni burun enfeksiyonlarıdır. Burundan östaki borusu yoluyla ortakulağa geçerek iltihaba neden olan bakteriler, nezleli ortakulak iltihabı etkenlerinden farklıdır. İrinli ortakulak iltihabı stafilokok, streptokok, pnömokok gibi irin yapıcı bakterilere bağlı olarak ortaya çıkar.

Hastalığın irinli biçiminde, nezleli biçiminden farklı olarak ortakulak boşluğunda irin birikir. Bu irin komşu yapılara yayılabilir. Ayrıca kulak zarına bası yaparak zann bombeleşmesine neden olabilir.

Tedavi

Akut nezleli ortakulak iltihabı – Hemen her zaman burun enfeksiyonlarından kaynaklandığından öncelikle altta yatan birincil enfeksiyon tedavi edilmelidir. Kulağa uygulanan bazı maddelerle buradaki sıvı birikimine bağlı tıkanıklık açılır ve ağrı kesilir. Ayrıca genel etkili iltihap basüncı İlaçlar da kullanılabilir.

Bu tip ortakulak iltihabı uygun tedaviyle tam olarak iyileşir, ama önemsenmezse kronikleşir ve irinli İltihaba dönüşebilir.

Akut irinli ortakulak iltihabı – İrin oluşturucu bakterilerin duyarlı olduğu antibiyotiklerle yüksek dozda tedavi uygulanır. Aynca yerel olarak dezenfekte edici ya da antibiyotik içerikli ilaçlar kullanılır. Bu atada ortakulak iltihabım hazırlayan üst solunum yolu enfeksiyonun da tedavi edilmesi gerekir.

Bazı olgularda irinin ortakulakta yarattığı basınçla kulak zan delinir ve irin kulak dışına akar. Bazı olgularda ise ağrıyı azaltmak ve özellikle irinin başka bölgelere yayılmasını önlemek için kulak zan cerrahi olarak delinir ve irin boşaltılır. Basit bir cerrahi girişim olan bu işleme “parasentez” denir.

Erişkinlerde yerel, çocuk ve bebeklerde genel anestezi altında yapılan parasentez kulak zarının kendiliğinden, düzensiz olarak ve duyarlı bölgelerinden delinmesini önler. Akut irinli ortakulak iltihaplan ne yazık ki genellikle kronikleşir. Kulak zarındaki delik kalıcıdır ve her soğuk algınlığında hastalık alevlenerek irinli akıntıya yol açar.

Hastalığın kronikleşmenin dışındaki başlıca komplikasyonlan arasında mastoidit (kulağın arkasındaki mastoit çıkıntının iltihabı), içkulak iltihabı, menenjit ve kanda bakteri üremesidir (septisemi).

Bu nedenle özellikle bebeklerde iltihaplı kulak hastalıkları, ilk belirti verdiği anda dikkatle ele alınmalı ve doğru tedavi edilmelidir. Ağrının kaybolması gibi geçici rahatlama sağlayan, ama irinli iltihap odağına karşı etkisiz kalan ne olduğu belirsiz tedavilerden kesinlikle kaçınmak gerekir.