Gebelik ve Servikal Yetmezliği...

Gebeliğin üçüncü ve dördüncü aylarında rahim kasılmaları olmaksızın serviksin açılması veya incelmesi durumudur. Bunun sonucunda bebeğin içerisinde bulunduğu su kesesi vagina içine doğru bombeleşerek yırtılır ve bebeğin çok erken, yaşam şansı bulunmadığı dönemde doğumuyla sonuçlanır. Serviks yetersizliği ikinci trimester gebelik kayıplarının en sık rastlanan sebebidir.

 

Başlıca belirtileri:

 

Vaginal akıntı

Vaginal kanama veya lekelenme

Su kesesinin açılması

Serviksin açılması ve incelmesidir.

Sıklıkla tanısında geç kalınan bu durum normal gebeliklerin %1-2 ‘sinde de görülebilir.

 

Servikal yetmezliğe yol açan durumlar:

 

1-Önceden geçirilmiş servikal müdahaleler: Serviks konizasyonu veya amputasyonu, İkinci trimester gebelik sonlandırılması esnasında serviksin aşırı dilate edilmesi ve vaginal doğum sırasında oluşmuş yırtıkların tamir edilmemesi.

2-Doğumsal olarak anne adayının DES'e (Dietilstilbestrol) maruz kalma.(Serviks oluşumu esnasında anormallikler yapar)

Serviks yetmezliğinin tedavisinde başarılı olunması için erken tanı ve girişim şarttır. Hekim böyle bir durumdan şüphe ediyorsa hemen hastasını değerlendirmelidir. Serviks yetmezliği annenin hayatını tehlikeye sokmaz ancak bebeğin yaşamı tehlikeye girer

Tanı klinik bulgular göz önüne alınarak yapılır.

 

Ultrasonografik muayene hem gebelik yaşının saptanması hemde servikal açılma ve uzunluğunu değerlendirme açısından önemlidir. Özellikle risk taşıyanların seri ultrasonografik muayeneden geçmesi gerekir. Normal bir serviks 34. gebelik haftasına kadar yaklaşık 5-5.5cm.uzunluğundadır. Bu uzunluk 2.5 cm ve altına inerse tanı koydurucudur. Gebeliğin olmadığı dönemde servikal direncin dilatatör veya balonla ölçülmesi yada HSG (rahim filmi) kullanılabilir. Fakat çok hassas ve spesifik yöntemler değildir.

 

Tedavi

Servikal serklaj:Gebeliğin 14.haftasından sonra serviksin etrafına atılan dikişle sağlamlaştırılmasıdır. Servik açıklığı 2cm'e ulaşmadan yapılırsa başarı şansı yüksektir. Eğer enfeksiyon şüpheside varsa bu işlemden önce tedavi yapılmalıdır.Teknik olarak en sık kullanılan iki yöntem vardır. (Mc Donald ve Shirodkar). Her ikisindede başarı oranı %75-90 lardadır. İşlem sonrası 24 saat kasılmaları önleyici tedavi uygulanabilir.Cinsel ilişki en az bir hafta yasaklanır.1-2 hafta arayla servikal muayene ile takip yapılır.

 

Su kesesi yırtılmışsa,uterus kasılmaları varsa,Uterus içi enfeksiyon veya fetal anomali tespit edimişse serklaj işlemi yapılamaz.

Her şey yolunda giderse gebelik terme gelince dikiş kesilir. Bu işlemin doğum eylemi başlamadan yapılması uygundur.

 

Op. Dr. Güçlü KALEAĞASI

Kadın Hastalıkları ve Doğum