Vaşak

Vaşak Familyası: Kedigiller (Felidae).

Yaşadığı yerler: Sık kozalak ormanlarında.

Özellikleri:Yaban kedisine benzer, yırtıcı bir hayvan.

Boyu 130 cm kadardır. Kulak uçları püsküllüdür. Gece avlanır.

Ömrü: 15 yıl kadar.

Çeşitleri: Avrupa vaşağı, İspanya vaşağı, Kanada vaşağı, kızıl vaşak, çöl vaşağı, bataklık vaşağı gibi türleri vardır.

Kuzeye yakın sık kozalak ormanlarında yaşayan, kediye benzer, bir memeli. Boyu 65-130 cm kadardır. Ekseriya kuyruğu kısa, tüyleri uzun, kulakları sivri ve uçları bir demet tüyle biter. Tüy tutamları, sesin geldiği yeri, kesin bir şekilde tespit etmekte, anten gibi görev yapar. “Karakulak” olarak da bilinir. Postu kıymetlidir. Sırtı kül rengi ve kara beneklidir. Sinsi ve çevik bir hayvandır.

Gündüzleri ağaç dalları arasında veya kovuklarda gizlenir. Gece avlanmaya çıkar. Yalnız dolaşır. Ancak eşleşme dönemlerinde bir araya gelirler. Küçük memelileri ve kuşları avlar. Leş de yediği olur. Uzun bacaklarıyla iyi sıçrar, ağaçlara tırmanır ve yüzer. Rahatlıkla en yüksek ağaçların tepesine çıkarak kuşları yuvalarında avladığı gibi, samur, sincap ve yaban kedilerini de avlar.

Bazan ağaçların alçak dalları arasında pusuya yatarak geyik, karaca gibi av hayvanlarının geçmesini gözler. Gözüne kestirdiği zayıf ve cılızlardan birine saldırır. Bazan bir gecede 30-40 keçi ve koyun boğazladığı görülmüştür. Kanada vaşağı, güçlü ayaklarının altındaki post sayesinde rahatça kar üstünde hareket eder.

Hızlı koştuğunda tavşanları kovalayarak yakalar. Güney Asya'nın kurak bölgeleriyle Afrika'da yaşayan çöl vaşağının kulakları anormal uzunluktadır.

Toprak altında barınır, son derece çevik bir hayvandır. Kuzey Amerika ormanlarında yaşayan Kızıl vaşağın kulak uçlarında hemen hemen hiç püskül yoktur. Günümüzde yalnız İspanya'da yaşayan İspanya vaşağı kıymetli postu yüzünden çok avlanır.

Nesli tükenme tehlikesi geçirmektedir. Türkiye'de vaşak avlamak kanunen yasaklanmıştır. Vaşaklar, sıkıştırılınca, kedi gibi tıslar, pençe ve dişleriyle kendilerini korurlar. İnsanlara saldırgan değildir. Evcilleştirilerek av köpeği yerine kullanılabilir.

Ocak-şubat aylarında çiftleşirler. İki aylık gebelikten sonra dişi 2-4 yavru doğurur. Yavruların gözleri 12 gün sonra açılır. Diğer yılın eşleşme mevsimine kadar annelerinin yanında kalırlar. Bir yılda erginleşerek annelerinden ayrılırlar.