Zonal Toprak

Zonal Topraklar

Zonal toprak tipleri ülkemizde en geniş bir yayılma alanına sahiptir. Anadolu yarımadasının

kuzey, batı ve güneyinde diğer bir değişle Karadeniz, Ege, Akdeniz coğrafi

bölgelerimizde oldukça belirgin bir şekilde karşımıza çıkarlar. Bu topraklar fazla

yıkanmış suda eriyen kimyasal maddesi az, yer yer silisli potzalleşmiş yer yerde

demir oksit ve aliminyum oksit bileşiklerinin fazla olduğu lateritik asit karakterlidir.

Bu toprakların bir kısmı daha nemli olan kuzeydoğu ve güneybatı bölgelerimizde

değişik özellikler gösterecek şekilde (Pedalfer) görülürken bir kısmıda az asit fakat

kuvvetli alkalin şekilde (Podzol) yağışların daha az olduğu batı ve güney kesimlerde

dikkati çekerler.

 

 

Zonal topraklar ülkemizde kahverengi orman topraklar, kızıl kahverengi potzolik

topraklar ve kızıl renkli Akdeniz "Terra Rossa" toprak tiplerinden oluşurlar.

 

 

1. KAHVERENGI ORMAN TOPRAKLARI

 

 

Karadeniz bölgemizde, Trakya kuzey batısında Istrancalarda, İç Batı Anadolu eşiği

üzerindeki dağlık yüksek alanlarda Güneydoğu Toroslar üzerinde dikkati çeken bu

tip topraklar ormanlık alanlarda görülürler. Koyu renkli olup organik madde bakımından

zengin olan bu topraklar asit reaksiyon gösterirler.

 

 

2. KIZIL KAHVERENGI PODZOLOJIK TOPRAKLAR

 

 

Bu tip genelde orman örtüsü ile kaplı dağların yüksek kısımlarında karşımıza çıkar.

Doğu Karadeniz dağlarında, Bolu dağlarının Aladağlar ile Alaçam dağlarında nemli

soğuk ortamlarda sarıçam, ladin ve kayın ormanları altında yaygınlık gösterirler.

Kuvvetli asit karakterli olan bu topraklar yıkanmış olduğundan besin maddeleri

yönünden fakirdir.

 

 

3. KIZIL RENKLI AKDENIZ TERRA-ROSSA TOPRAKLARI

 

 

Kalker, marn, kil ve serpantinlerden oluşan kayaçlar üzerinde ve genelde güney

Marmara bölümü, Ege, Akdeniz bölgelerinde yayılma gösteren Terra-Rossa Toprakları

kil ve demiroksitler bakımından zengin topraklardır. Kayalık kalker arazi

üzerinde yer yer dikkati çeken uvala ile polye tabanlarında görülen bu toprakların

genelde Toros dağlarının 1000 m.'in üzerinde olan kesimlerinde organik maddelerin

fazla yer tutması nedeniyle renkler çok daha koyu kırmızıdır. Bu topraklar yer

yer verimli ziraat topraklarını meydana getirirler.

 

 

Ülkemizde yaygın olan bu zonal toprak tipleri dışında ayrıca daha küçük alanlarda

dikkati çeken zonal topraklar ile de karşılaşılır. Bunlar İç Anadolu ve Güneydoğu

Anadolu bölgelerimizde dikkati çekerler. Bunların başlıcaları; Kireçsiz kahverengi

topraklar, kırmızımsı kahverengi topraklar, çernozyom, sierozem, kahverengi step

toprakları ve kestane renkli kırmızımsı topraklardır. Bu tip toprakların görüldükleri

alanlarda yağışlar 300-600 mm. arasındadır. Bu topraklar organik madde bakımından

fakirdir. Bu topraklar alkalen karakterli olup; renkleri koyu kahve ile sarımsı

kahverengi arasındadır. Genelde kuru tarımın yoğun olarak yapıldığı ve toprakların

Erzurum-Kars yaylalar sahasında derinlikleri 1m.'yi bulan ve alt horizonlarında

yoğun kireç birikimi olanlar, çernozyumlar ise üzerinde boyları 1 m'yi geçen otlar

ile hayvancılık ekonomisinin geliştiği alanlar olarak karşımıza çıkar.