Lilith

Lilith ilk erkeği kovan ilk kadındı..

Bilinen en eski Lilith efsanesi Ben Sira Alfabesi denen yazı türüyle yazılmıştır ve biz burada Adem´in ilk eşinin yani ilk kadın olan Lilith´in öyküsünü buluruz. Evet, yanlış duymadınız, Adem´in ilk eşi ve ilk kadın dedik yani Havva´dan önce bir kadın daha vardı; Lilith kimdi? Aşağıda bu inanılmaz öyküyü okuyacaksınız...

Norman Bronznick, David Stern, Mark Jay Mirsky

Uzmanlar ilk Lilith kaynaklarının 8. ve 10. Yüzyıllar arasından kaldığını belirtiyorlar ama bunlar yazılı kaynaklar, asıl öykünün ya da daha uygunu efsanenin ne zamandan geldiğini anlamak veya öğrenmek mümkün değil. Antik Çağ´dan kalma bazı muskalarda ancak öykünün ilk paragrafına raslanıyor ama hepsi bu. Zohar yani Musevi Kabbalası´nın yorumlarında ve Gershom Scholem´in (Major Trends in Jewish Mysticism, sayfa 174) adlı kitabında Lilith ile ilgili muhtemelen daha eskilere yönelik göndermeler vardır. Buna karşın yeterince araştırmanın yapıldığı da söylenemez hatta kasden yapılmadığı söylenebilir. Peki neden? Bunun cevabını efsanenin bildiğimiz kadarını okuduktan sonra arayacağız. Şimdi bir diğer kaynağa yönelelim; Kralın küçük oğlu hastadır; Kral Nebuchadnezzar; büyücü Ben Sira´ya "Oğlum iyileşsin, eğer bunu yapmazsan seni öldüreceğim." der. Ben Sira oturur ve üzerinde kutsal isimlerin yazılı olduğu bir tılsım yani bir madalyon hazırlar. Tılsımda, şifa verici meleklerin isimleri, şekilleri, kanatları, elleri ve ayakları görünerek çizilmiştir. Nebuchadnezzar tılsıma bakar; "Bu kim?" der ve Ben Sari anlatır;

Havva ortada yokken Lilith vardı ama Lilith bir feministti

"Bunlar tıp melekleri Snvi, Snsvi ve Smnglof. Tanrı Adem´i yarattıktan sonra onun yalnız olduğunu gördü ve adamın yalnız olmasının iyi olmadığına karar verdi (Tevrat/Genesis 2:18). Tanrı Adem için topraktan bir kadın yarattı ve ona Lilith adını verdi ama Adem ve Lilith kavga etmeye başladılar. Lilith Adem´le yatmak istemiyor, birleştiklerinde hep üstüne çıkmasına karşı çıkıyor ve kendisinin de Adem gibi topraktan yaratıldığını yani eşit olduklarını söylüyordu. Anlaşmazlık sürdü, gitti ta ki Lilith Tanrı´nın kutsal isimlerinden birisini kullanıp, göğe uçuncaya kadar. Adem Tanrı´ya dua etti ve kadının kendisini terk ettiğini söyledi. Bunun üzerine Tanrı üç meleğini, Lilith´i geri getirmeleri için görevlendirdi ve eğer Lilith Adem´e geri dönmeyi kabul etmezse, her gün yüz çocuğunun öleceğini söylemelerini emretti. Melekler Tanrı´nın yanından ayrılarak Lilith´i izlediler ve onu Mısırlılar´ın intihar etmek için kullandıkları suyun ortasındaki adacıkta bulup, Tanrı´nın sözlerini tekrarladılar ama Lilith geri dönmek istemedi, bu kez melekler onu suya batırıp, boğacaklarını söylediler. Lilith cevap verdi; "Beni rahat bırakın, sadece hastalıklı bebekler doğuruyorum; eğer erkek bir bebek olursa doğumdan sonra 8 gün, kız bebek olursa 20 gün onun kölesi olacağım." dedi. Melekler ısrar etmeye devam ettiler ama Lilith Tanrı´nın adına yemin ederek meleklere; "Ne zaman isimlerinizi veya şekillerinizi bir muskanın üzerinde görürsem, onu takan bebeğe yaşam vermeyeceğim." dedi ve her gün yüz çocuğunun ölmesini kabul etti. Anlatılana göre her gün yüz şeytan aynı nedenden öldü ve bizler o günden bu yana, o meleklerin isimlerini küçük çocukların boyunlarına asılı muskalara yazdık. Lilith meleklerin isimlerini her gördüğünde yeminini hatırlar ve çocukları korur." Ben Sira´nın Kral´a anlattıkları bu kadar ama efsanenin bir diğer versiyonu daha var; Batılı bir çok insan için Tanrı insanı ve kadını kendi suretinde Yaradılış´ın Altıncı Günü´nde yaratmış. sonra ona dünyayı vermiştir ama o anda aslında Havva henüz yoktur. Tanrı, Adem adını verdiği ilk insana yaşayan her canlının adını öğretir ve dişi, erkek olarak iki ayrı cins olduklarını gösterir. Adem´in o sıralarda 20 yaşlarında olduğuna inanılır ve Adem sonunda hepsi birer çift olan canlıların birbirlerine duydukları aşkı kıskanmaya başladı. Her dişi canlı ile beraber olmaya çalıştı ama tatmin olmayınca haykırdı; "Hepsi canlı ama ben uygun eş değilim." ve Tanrı´ya bu haksızlığı gidermesi için dua etti. [Kaynak 1]

Öteki anlatı ve Lilith´in laneti

iVe Tanrı ilk kadını Lilith´i yaptı, onu da Adem gibi oluşturdu ama bu kez saf toprak yerine Adem´den kalan tortuları kullanmıştı. Adem´in artıklarından Naamah ve Asmodeus başta olmak üzere sayısız cin türemişti ve bunlar insanlığın başına nesiller boyu dert olacaklardı. Hatta bin yıllar sonra Lilith ve Naamah, cinlere hükmeden Peygamber Kral Süleyman´ın Kudüs´de fahişeleri yargılamasına çağrıldılar. [Kaynak 2] Adem ve Lilith asla barış içinde olmadılar, Adem ne zaman Lilith´le yatmak istediyse reddedildi; Lilith yere uzunmak istemiyor ve; "Niçin seninle yatmalıyım?" diyor ve soruyordu; "Ben de topraktan yapıldım ve seninle eşitim." Adem onu zorladı ve güç kullandı ama Lilith öfkeyle karşı koyarak, Tanrı´nın sihirli adını kullanarak göğe yükseldi ve onu terk etti. Adem Tanrı´ya şikayet etti; Tanrı ilk olarak meleklerinden Senoy, Sansenoy ve Semangelof´u yollayarak, Lilith´i geri getirmelerini emretti. Melekler Lilith´i, Kızıl Deniz yakınında buldular; orası şehvet şeytanlarının yeriydi. Melekler Lilith´e gecikmeden Adem´e geri dönmesini aksi halde onu boğacaklarını söylediler. Lilith cevap verdi; "Burada kaldıktan sonra Adem´e namuslu bir ev kadanı olarak nasıl geri dönebilirim?" Melekler ısrar edince Lilith cevap verdi; "Tanrı beni yeni doğmuş çocuklara yaşam vermekle görevlendirdi. Erkek çocuklar yaşamın sekizinci gününde sünnet olduklarında, kızlar ise yirminci günde ölecekler. eğer ben sizin isimlerinizi veya görüntülerinizi yeni doğmuş bir bebeğe takılı bir madalyonun üstünde görürsem, yemin ederim onları esirgeyeceğim." Lilith´in sözü kabul edildi ama Tanrı onu cezalandırdı ve her gün onun cin bebeklerinden yüz tanesi öldü [Kaynak 3]. Lililth insan bebekleri öldüremedi çünkü hepsinde melek muskaları takılıydı ve kendi sözüne karşı gelemedi [Kaynak 4].

Bazı kaynaklara göre Lilith, Saba Melikesi´ne karşı Zmargad´ın kraliçesi oldu ve cinlerine Job´un oğullarını öldürttü [Kaynak 5]. Ama Adem´in laneti sürüyordu, Adem Cennet´den düşüşe kadar Lilith´e lanet etmeyi sürdürdü. Lilith ve melek Naamah intikam olarak insan bebekleri boğup öldüremediler ama erkeklerin rüyalarına ayartıcı olarak girdiler ve yanlız uyuyanların bazıları onların kurbanı oldular [Kaynak 6].

Kaynaklar: [1] Yaradılış mitleri arasında yani Genesis I ve II´de ayrılıklar vardır. Birisinde Lilith´in Adem´in ilk eşi olduğu tahminidir ama çok eski bir Judea dokumasında ve ağızdan gelen kutsal söylencelerde Lilith´in adı geçer. İkincisi daha eski olan malum kaburga kemiği yaklaşımıdır. Lilith antik Canaan yazıtlarında bir Anaath kadını olarak geçer ve nikahsız, çok kişiyle cinsel ilişkiye girmiş biri olarak tanımlanır. Zaman içersinde peygamberler İsraille kadınları irşad ederken, Lilith öyküsünü kullandılar ama öykünün bu arada değişime uğradığı da düşünüldü. Antik yazmalarda Lilith´in su cinleri tarafından kaçırılarak işkence gördüğü ve küçük Nil adasına sığındığı şeklinde farklı bir diğer öyküye daha raslanır. Adem´in artıklarından doğan cin Asmodeus, Tevrat´da Sarah´ın altı kocasını boğan ve Tobias´ın kalbini yakıp, karaciğerini evlilik gününde balıklara yediren kötü cin olarak geçer.

[2] Lilith´in meleklerle anlaşması bin yıllar öncesinden beri çeşitli Musevi komünlerinde bir törenle canlardırılmıştır. Yeni doğan özellikle erkek çocukların Lilith´e karşı korunmaları sünnetle simgelenir, sodyum karbonat veya kömürle doğum odalarının duvarlarına bir daire çizilir ve duvara "Adem ve Havva; Lilith dışarı" yazılırdı. Ayrıca kapıya üç meleğin Senoy, Sansenoy ve Semangelof (Anlamı doğal olmayandır) adları da yazılırdı. Eğer Lilith başarısız olursa, bebek uykusunda gülümser, tehlike varsa bir bilge kişi bebeğin dudaklarına bir parmağıyla hafifçe vurarak, Lilith´in dışarı kaçmasını sağlardı.

[3] Lilith sözcüğü Babil-Asurca "Lilitu"dan gelir. Anlamı dişi cin veya rüzgar ruhudur. Babil büyülerinde sık raslanan bir isimdir. En eski kaynak MÖ 2000´den kalan ve Ur kentinde bulunan bir Sümer tabletidir. Burada isim "Lillake"dir ve Gılgamış´ın Söğüt Ağacı öyküsünde geçer. Lillake bir dişi cindir, bir söğüt ağacının gövdesinde yaşar, Tanrıça Inanna´ya (Anath) bağlıdır ve Fırat kıyılarında bulunur. Popüler İbrani etimolojisinde Lilith sözcüğünün kökeni, "layil," yani "Gece"den gelir ve uzun saçlı bir gece canavarı olarak tasvir edilir. Aynı tanım, Arap folklöründe de vardır. Kral Süleyman, Saba Melikesi´nin Lilith olduğundan kuşkulanır çünkü Melike´nin bacakları kıllıdır.

[4] Lilith´in çocuklarına "Lilim" denir. Tevrat´ta tanrı tüm yaradılmışların Lilim´den korunması için Tanrı´ya dua edilir "Sayılar VI:26" 4. Yüzyıl yorumcularından Hieronymous Lilith´i Baştanrı Zeus tarafından terk edilen Libya kraliçesi Lamia ile özdeşleştirir. Zeus´un karısı Hera, Lamia´nın çocuklarının çaldığı için, o da başkalarının çocuklarını çalar.

[5] Lamia uyuyan erkekleri ayartır, kanlarını yalar, etlerini yer. Lilith ve yanındaki cinler "Empusae", "Korkutan Kurtlar" veya "Hekate´nin Çocukları" olarak Grek mitolojisinde yer alırlar. Bir Hellen rölyefinde çıplak Lamia´nın uyuyan bir gezginin sırtında oturduğu görülür. Temelde kadının erkeğin tahakkümüne direnmesi vardır; kadının bir mal olarak görülmesine ve daima yatarak erkeğin üzerine yatmasına karşı çıkması yönünden Lilith bir simge ve belki de ilk feminist düşüncedir. Eski Grek Witch yani Cadıcılık törenlerinde Hekate´ye tapılırken kadının seks sırasında üstte olma pozisyonuna önem verilirdi, erken Sümer resimlerinde de, Hititler kadar olmasa da bu olaya önem verilir. Malinowski, Malezyalı kızların seks sırasında sırtüstü yatmayı saçma bulduklarını, bu durumda pasif kalarak hareket edemediklerini söylediklerini yazar. Bunu onlara öğreten misyonerlerin yüzünden, bu tür seks yapmak literatürde "Misyoner Pozisyonu" adıyla yer alır.

[6] Naamah, hoş, latif demektir ve cinlerin tapınırken söyledikleri hoş şarkılar anlamına da gelir. Lilith´in kraliçe olduğuna inanılan Zmargad veya Smaragdos kenti yarı akuamarin taşından yapılmıştır ve su altındadır. İsmini Homeros´un epigramlarına göre Smaragos adlı bir cinden alır.

Tevrat/Isaiah-İşaya 34:14

"Vahşi kediler orada çakallar ile buluşacak, keçi-şeytanlar orada birbirlerini çağıracak; Lilith orada rahat edecek ve dinleneceği yeri bulacak. Orada baykuş yuva yapacak ve yumurtalarından kendi gölgesinde yavrular çıkacak. Ve kiteler eşleriyle orada toplanacaklar."

Not: Baykuş Lilith efsanesinde kutsaldır, bir rölyefte Lilith yanında baykuşlar, arkasında ise çöl aslanlarıyla görülür, iki elinde ise Mısır´ın ölümsüzlük simgesi olan Ankh´ın Sümer versiyonlarını tutmaktadır. Kite leş yiyici kuş anlamındadır, akbaba olabilir.

Lilith ve Ölü Deniz Yazmaları

Aslında İşaya Ayeti temel olarak yeterlidir ama iki ilginç yön var; Görülür ki, İşaya 34/14´de çöl hayvanları şeytansı varlıklar olarak tanımlanırlar. ikincisi Garcia Martinez´in Ölü Deniz Yazmaları Tefsiri´ne göre Lilith çoğul bir sözcüktür. Yani Yazmalar´da Lilith çoğul anlamdadır, bir değil, birkaç demonik varlığı simgeleyerek, Tevrat´ı destekler. Tefsir şöyledir; "En büyüğün parlaklığını, ihtişamını ilan ederim; onun emriyle korkunç ve kötü tüm ruhlar, yok edici melekler, yurtsuz ruhlar, cinler, Lilith´ler, baykuşlar ve çakallar bilginin ruhunun bir vuruşuyla küle dönüşsünler..."

Aleister Crowley´in "De Arte Magica"sından (Bölüm XIII)

"İbraniler arasında Kabbala kökenli öğretilerde Zraa veya Semen´in yaratıcı gücünün doğal olarak gelişemeyeceği belirtilir. Anlatılara göre, Havva yaratılmadan önce Adem´in rüyaları Lilith´i yaratmıştır; Lilith dişi bir cindir ve kötü ırklarla mensuptur. Aslında Lilith dinsel dogmaları simgeler. Burada anlatılmak istenen evlilikle ilgili sınırlamalardır. Kutsal bir akit istenir ama törende önce yıkanılacak ve dua edilecektir. Tüm şehvani düşünceler zapt edilmelidir. Amaç sadece ve saf olarak yeni bir canlıyı yaratmak yani döllenmek için olmaladır. Tanrı´nın kutsaması cidden estinmeli ve çocuk onun korumasına verilmelidir. Öte yandan bu kurama göre Aşk Anlaşması´nın nedeni Eter veya Akaşa´da yani ruhsal plandaki majikal bir karışıklığın sonucudur ve böyle bir doğal çekim ölü insan ruhları yaratır. Bütün seksüel anlaşmalar Semen´in yayılmasından, gelişmesinden ve öteki ruhları çekmesidir ve burada kötülük vardır. Geceye ait kirlenmeler yani orgazmik boşalmalar kötü varlıkların işidir ve özünde vampirize etkiler vardır. Fakat istemli steril anlaşmalar da cinleri yaratır veya majikal çalışmalar ve konsantrasyonlarla cinlerin amaca uygun kullanılmaları mümkündür, bu bir aşıdır ve aşının tutması için bir kadının bir erkekle çiftleşirken yaydığı enerji gereklidir. Bizler şimdilerde bu metodları adapte ettik, ruhsal ekstaziyi seksüel anlamda elde ediyor ve Erotocomatose Lucidity adını veriyoruz. Lilith bunun simgesi ve yolu olan enerji yolu veya astral kanaldır...

ilginc bi konu..emegine saglik aytozu

Ben neymişim ya ben bile bu kadarını bilmiyodum