Radyo Yayınında Kullanılan Dalgalar

Radyoelektrik dalgaların yayılma koşulları, erişilecek hedefler ve yararlanılan tekniklerin sunduğu olanaklar göz önüne alınarak bu dalgaları çeşitli kullanıcılar arasında paylaştırma zorunluluğuna neden olmuştur.

Frekans Olarak Modüle Edilmiş Dalgalar

Erimleri kısa olsa da, çok üstün nitelikli yayınlara olanak verdikleri için metrik dalgalar kullanılır. Bu dalgaların dalga uzunluğu 3,44 ve 3 m arasında, denk düşen frekanslarıysa 87-100 MHz arasında yer alan bantta (II. bant) dağılmıştır. Bölgesel ya da ulusal nitelikli alıcılar tarafından kullanılırlar. Ulaşılacak bölge çok büyük olduğunda, uygun biçimde dağılmış ara istasyonlardan yararlanmak zorunludur.

Genlik Olarak Modüle Edilen Dalgalar

Kilometrik dalgalar ya da uzun dalgalar, ulusal niteliği bulunan alıcılara ayrılmışür; orta büyüklükte bir ülkede ya da çok büyük bir ülkenin geniş bir alanında alınmaya elverişlidirler. Bu dalgalar, büyük dalgalar bandını oluşturur; dalga uzunlunlukları, 1 060 ve 2 000 m arasında, taşıyıcı dalganın frekanslarıysa 280 ve 150 kHz arasındadır. Bu dalgalar sürekli programlar yayınlayan almaçlara ayrılmıştır, çünkü bunların erimleri (menzilleri) gece-gündüz aynıdır.

Hektometrik dalgalar ya da orta dalgalar, bölgesel nitelikte olan alıcılarda kullanılırlar; yayınların vericiyi çevreleyen ve en çok 300 km çapa sahip bir daireye benzetilebilen bir bölgede alınabilmeleri gerekir. Bu dalgalar, küçük dalgalar bandını oluştururlar. Dalga uzunlukları 187 ve 587 m

arasında, denk düşen frekanslarsa 1602 ve 510 kHz arasında yer alır. Erimleri sınırlı olan orta dalga vericileri, hepsi aynı programı veren alıcılardan oluşmuş zincirler ya da şebekeler halinde kümelenirler.

Gündüzleri bu alıcılardan her biri, kendine özgü dalga uzunluğunda çalışır. Geceleyinse, uzak alıcılarla girişimleri önlemek için, bu alıcılardan bazıları senkronize edilirler, yani aynı dalga uzunluğunda dizilirler. Dekametrik dalgalar ya da kısa dalgalar çok büyük erimlerinden dolayı, bütün dünyayı kapsayacak alıcılarda kullanılırlar. Bunlar kısa dalga kanalını oluştururlar; dalga uzunlukları 11,54 ve 129 m arasında ve denk gelen frekanslarıysa 25 590 ve 2 390 kHz arasındadır. Her kısa dalga merkezi, farklı gamlarda çalışmaya elverişli (11 m, 13 m. 19 m, 30 m. 41 m. 50 m gamlan) 10-12 verici ve ulaşılacak ülkelere yönelik bir dizi anten içerir.

Belli bir anda kullanıcı bölge, değişik gamlardan seçilmiş ve aynı programı yayınlanan 2 ya da 3 verici tarafından sağlanan sinyalleri alır. Böylece, hemen hemen mutlak bir dinleme güvenliği elde edilir. Yayın saatleri, ulaşılan ülkelerin uygun dinleme saatleri göz önüne alınarak saptanır. Gamlar, kısa dalgaların yayılmasıyla ilgili durum çizelgeleri göz önüne alınarak deneysel olarak belirlenirler. Metrik dalgalar ya da çok kısa dalgalar yalnızca bölgesel nitelikli olan ve vericinin çok yakınındaki bölgelerde bulunan alıcılar tarafından kullanılabilirler.