Mecaz ve Mecaz-ı Mürsel Sanatı Özellikleri – Örnekleri...

MECAZ

 

Bir sözün gerçek anlamı dışında özel bir anlamla kullanılmasıdır.

 

ÖRNEKLER:

 

a. Rıfat’ın üst üste yaptığı hatalar yaktı beni, Hele Abbas o da bir başka şekilde yaktı beni.

 

“yakma” eylemi gerçek anlamından uzaklaşarak, mahfetmek, kahretmek, üzmek anlamlarında kullanılmıştır.

 

b.. Fazla sert olma kırılırsın

c. Fazla yumuşak olma ezilirsin.

 

ç. Adam politikayla bozmuş.

 

d. O kazayı unutamıyorum, ne korkunç bir sahneydi.

 

e. Siz namuslu bir insandınız, nasıl düştünüz buralara?

 

MECAZ-I MÜRSEL (Mürsel Mecaz)

 

Bir sözün, gerçek anlamı dışında, benzetme amacı olmaksızın, bir başka söz yerine kullanılmasına mecaz-ı mürsel denir.

 

Not: Sözcük ile yerine kullanılacak olan varlık arasında herhangi bir benzerlik söz konusu olursa mecaz değil istiare sanatı yapılmış olur.

 

İstiare: Benzetmenin iki temel öğesinden sadece birini kullanmaktır.

 

ÖRNEK:

 

“Arslanım”

 

Yukarıda bir benzetme vardır. İnsan aslana benzetilmektedir.

 

(Açık istiare)

 

ÖRNEKLER:

 

a. Dün sabah Mehmet Akif’i okuyup, okuyup ağladım.

 

Mehmet Akif Ersoy’un yazmış olduğu eserler anlammda kullanılmıştır.

 

b. Sporcuyu stad ayakta alkışladı:

 

Stad=seyirciler

 

c. Atina, Kıbrıs konusundaki görüşlerini bildirmedi.

 

Atina=Yunanistan hükümeti

 

ç. Ben garip çizgilerle uğraşırken başbaşa

Rastlamıştım duvarda bir şair arkadaşa (Faruk Nafiz Çamlıbel)

 

Şair arkadaş=bir şairin duvara yazdığı dizeler.