Cumhuriyetin İlanının Nedenleri

23 Nisan 1920'de TBMM'nin açılışı ile Milli Egemenliğe dayalı yeni bir devlet kurulmuştu. Ancak Kurtuluş Savaşı devam ederken, milli birlik ve beraberliğin bozulmaması için rejimin adı konulmamıştı.

 

 

CUMHURIYETIN İLANININ NEDENLERI

• Saltanatın kaldırılması nedeniyle ortaya çıkan devlet başkanlığı sorununu çözümlemek

• Ulusal egemenliği ve demokrasiyi daha iyi uygulayabilmek

• Yeni Türk devletinin rejimini belirlemek ve bu konudaki tartışmalara son vermek

• Meclis Hükümeti sisteminden doğan problemleri gidermek

• Yönetimdeki yetki ve sorumlulukları tam olarak belirlemek

 

 

Cumhuriyet yönetimi demokrasinin en güzel şekilde uygulanabildiği bir yönetim şeklidir. Ulusal egemenliği esas alan Cumhuriyet yönetimi milletin kendi kendisini yönetmesini sağlar. Amasya genelgesinde yayınlanan “Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı belirleyecektir.” Maddesi aslında ulusal egemenliğin amaçlandığını göstermiştir. Fakat bağımsızlığın kazanılmasına kadar her görüşten insanın birlikte hareket edebilmesini sağlamak amacıyla Cumhuriyet yönetiminden açık bir şekilde bahsedilmemiştir.

 

 

Mudanya ateşkes antlaşması imzalandıktan sonra 1 Kasım 1922’de Saltanat kaldırılmış böylece millet adına tek bir kişinin söz söylemesine son verilmiştir.

 

 

II. TBMM açıldıktan sonra 13 Ekim 1923’te Türkiye’nin başkentinin Ankara olduğu ilan edilmiş böylece İstanbul’un devlet merkezi olması yönündeki tartışmalara da son verilmiştir. Yönetim şekli ile ilgili son karar 29 Ekim 1923’te kabul edilmiş ve “Türkiye devletinin yönetim şekli Cumhuriyettir.” Maddesi anayasa’ya eklenmiştir.

 

 

Saltanatın kaldırılmasının ve Lozan Antlaşması'nın ardından TBMM'de en çok tartışılan konulardan biri, yeni devletin niteliği sorunuydu. Hükümetinin dayandığı prensipler demokratikti ama bir taraftan da adı "Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti" idi.