Uzun Süreli Bellek...

Uzun süreli belleğe alına bilgi uzun zaman aralığında hatırda tutulur, unutulmaz. Bu zaman aralıkları 30 saniyeden başlayarak organizmanın tüm yaşamı boyunca sürebilir. Uzun süreli bellekte bulunan ama unutulan bir bilgi bazen hatırlanmayabilir, ancak zorlandığında yeniden hatırlanabilir. Bu,unutma değil hatırlayamamadır.

Uzun süreli belleğe giren bilgiler anlam, benzerlik gibi özellikleri bakımından düzenlenir, örgütlenir.

Uzun süreli belleğin kapsamı ve sınırları çok geniştir. Bunun genişliği, yani ne kadar hatırlanabilir bilgi tutuğu, zeka bellek testleriyle ölçülür. Zeka testlerindeki sorulardan bir bölümü belleğin ilişkindir. Başka bir deyişle, bellek işlevi zeka düzeyinin bir yönünü oluşturur.

Bu amaçla deneğe öğrenmesi için bir dizi rakam ya da hece, sözcük verilir. Bunlardan kaçının hatırlandığı saptanır. Normal zekalı bir insan 6-7 rakamı, üstün zekalı bir insan 10 rakamını hatırlayıp tekrarlayabilir. Ancak, bu hatırlama ve tekrarlama uzun süreli bellekte depolanıp saklanan bilginin kapsamına, sınırlarına oranla çok azdır.

Uzun süreli bellekte unutulan bir kişiyi, nesneyi, olayı, sözcüğü hatırlama olasılığı vardır. Oysa kısa süreli bellekte bu olasılık yoktur.

Bir kişinin, nesnenin, olayın, sözcüğün uzun süreli bellekte kalmasıyla hatırlanıp geri getirilmesi birbirinden farklı işlevlerdir. Kimi kez uzun süreli bellekte kalanların hatırlanıp geri getirilmesine gerek duyulmaz. Gerek duyulduğunda, çoğu kez hatırlama ve geri getirmede zorluk çekilir. Kimi zaman bilinip tanınan bir insanın ismi hemen hatırlanıp geri getirilemez. Hatırlama için bellekte arama tarama işlevi başlar. Benzer isimler hatırlanır. Sonunda aranılan isim bulunur.

Uzun süreli belleğin kapsamı, sınırları bir çok değişkenin etkisi altındadır. Bunlar arasında öğrenilmiş malzemenin hatırda tutulması, özellikle başlangıçta malzemenin iyi öğrenilmesine, malzemenin anlamlığına ve öğrenilmiş başka malzemelerinin olumsuz etkisinin bulunmamasına bağlıdır.

Başlangıçta malzemenin iyi öğrenilmesi, hatasız tekrar yapılana kadar öğrenmeyle olur. Bu durum tam öğrenmeyle olasıdır. Tam öğrenme, hatırlama ve geri getirmeyi kolaylaştırır.

Öğrenilecek malzemenin anlamlı olması, önceden öğrenilenlerle bağlantı kurulması, kolay ve çok çağrışım yapılabilmesi, hatırlama ve geri getirmeyi kolaylaştırır.