Hürriyet Kasidesindeki Söz Sanatları

HÜRRİYET KASİDESİ

1.Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selametten

Çekildik izzet ü ikbal ile bab-ı hükûmetten

2.Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten

Mürüvvet-mend olan mazluma el çekmez ianetten

3.Hakir olduysa millet şanına noksan gelir sanma

Yere düşmekle cevher sakıt olmaz kadr ü kıymetten

4.Vücudun kim hamir-i mâyesi hâk-i vatandandır

Ne gam rah-ı vatanda hak olursa cevr ü mihnetten

5.Muini zalimin dünyada erbab-ı denaettir

Köpektir zevk alan sayyad-ı bi-insafa hizmetten

6.Hemen bir feyz-i baki terk eder bir zevk-i faniye

Hayatın kadrini âli bilenler hüsn-i şöhretten

7.Nedendir halkta tul-i hayata bunca rağbetler

Nedir insana bilmem menfaat hıfz-ı emanetten

8.Cihanda kendini her ferdden alçak görür ol kim

Utanmaz kendi nefsinden de ar eyler melametten

9.Felekten intikam almak demektir ehl-i idrake

Edip tezyid-i gayret müstefid olmak nedametten

10.Durup ahkam-ı nusret ittihad-ı kalb-i millette

Çıkar asar-ı rahmet ihtilaf-ı rey-i ümmetten

11.Eder tedvir-i alem bir mekînin kuvve-i azmi

Cihan titrer sebat-ı pay-ı erbab-ı metanetten

12.Kaza her feyzini her lutfunu bir vakt için saklar

Fütur etme sakın milletteki za’f u betaetten

13.Değildir şîr-i der-zencire töhmet acz-i akdamı

Felekte baht utansın bi-nasib- erbab-ı himmetten

14.Ziya dûr ise evc-i rif’atinden iztırâridir

Hicâb etsin tabiat yerde kalmış kabiliyetten

15.Biz ol nesl-i kerîm-i dûde-i Osmaniyânız kim

Muhammerdir serâpâ mâyemiz hûn-ı hamiyetten

16.Biz ol âl-i himem erbâb-ı cidd ü içtihâdız kim

Cihangirâne bir devlet çıkardık bir aşiretten

17.Biz ol ulvi-nihâdânız ki meydân-ı hamiyette

Bize hâk-i mezar ehven gelir hâk-i mezelletten

18.Ne gam pür âteş-i hevl olsa da gavgâ-yı hürriyet

Kaçar mı merd olan bir can için meydân-ı gayretten

19.Kemend-i can-güdâz-ı ejder-i kahr olsa cellâdın

Müreccahtır yine bin kerre zencîr-i esâretten

20.Felek her türlü esbâb-ı cefasın toplasın gelsin

Dönersem kahbeyim millet yolunda bir azîmetten

21.Anılsın mesleğimde çektiğim cevr ü meşakkatler

Ki ednâ zevki aladır vezâretten sadâretten

22.Vatan bir bî-vefâ nâzende-i tannâza dönmüş kim

Ayırmaz sâdıkân-ı aşkını âlâm-ı gurbetten

23.Müberrâyım recâ vü havfden indimde âlidir

Vazifem menfaatten hakkım agrâz-ı hükümetten

24.Civânmerdân-ı milletle hazer gavgâdan ye bidâd

Erir şemşîr-i zulmün âteş-i hûn-i hamiyetten

25.Ne mümkün zulm ile bidâd ile imhâ-yı hürriyet

Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten

26.Gönülde cevher-i elmâsa benzer cevher-i gayret

Ezilmez şiddet-i tazyikten te’sir-i sıkletten

27.Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet

Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esâretten

28.Senindir şimdi cezb-i kalbe kudret setr-i hüsn etme

Cemâlin ta ebed dûr olmasın enzâr-ı ümmetten

29.Ne yâr-ı cân imişsin ah ey ümmid-i istikbâl

Cihanı sensin azad eyleyen bin ye’s ü mihnetten

30.Senindir devr-i devlet hükmünü dünyaya infâz et

Hüdâ ikbâlini hıfzeylesin hür türlü âfetten

31.Kilâb-ı zulme kaldı gezdiğin nâzende sahrâlar

Uyan ey yâreli şîr-i jeyân bu hâb-ı gafletten

 

Namık KEMAL

 

Hürriyet kasidesindeki söz sanatları

1. Beyit : Münharif-Sıdk : Tezat

Bab-ı Hükümet : Mecaz-ı Mürsel

2. Beyit : İanet-Hizmet : Tenasüp

3. Beyit : Yere düşmekle cehver sakıt olmaz kadr ü kıymetten : İrsal-i Mesel ve Kinaye.

Yere düşmekle cehver : (Zulüm altında millet) : Teşbih

Kadr-Kıymet : Tenasüp

Bu beyit yazılıda çıktı.

4. Beyit : Hak kelimleri her beyitte tekrarlandığı için : Tekrir

Gam-Cevr-Minnet : Tenasüp

Vücudun mayası – Vatan toprağı : Teşbih

5. Beyit : Denaet-Köpek-Sayyad : Tenasüp

Köpektir zevk alan sayyad-ı bi-insafa hizmetten :İrsal-i Mesel ve Kinaye.

Zalimin yardımcısı-köpek : Teşbih

Hizmetten zevk alan-köpek : Teşbih

6. Beyit : Fani-Baki : Tekrir

Bir kelimesi her beyitte tekrarlandığı için : Tekrir

7. Beyit : Nedendir-Nedir : İstifham

8. Beyit : Utanmak-Ar eylemek : Tenasüp

9. Beyit : Söz sanatı yok!

10. Beyit : İttihad-İhtilaf : Tezat

11. Beyit : Alem-Cihan : Tenasüp

Azim-Metanet : Tenasüp

Cihan : (Korkak insan ) Açık İstiare

Cihana verilen insani özellikler ile : Teşhis

12. Beyit : Za’f-Betaet : Tenasüp

Her kelimesi her beyitte tekrarlandığı için : Tekrir

Kader : ( Feyz ve lütufları içinde saklayan bir insan ) Kapalı İstiare

13. Beyit : Zincirlere vurulmuş aslan : (Millet) Açık İstiare

Talih-Nasip : Tezat

Talih utansın : Teşhis

14. Beyit : Işık çaresizliktendir : Teşhis

Tabiat utansın : Teşhis

Kabiliyet : (Yerde sürünen bir canlı) : Kapalı İstiare

15. Beyit : Maya-Boy-Soy : Tenasüp

Baş-Ayak : Tezat

16. Beyit : Hamiyet-Çalışkan : Tenasüp

17. Beyit : Biz kelimesi her beyitte tekrarlandığı için : Tekrir

Hak kelimesi her beyitte tekrarlandığı için : Tekrir

Mezar-Toprak : Tenasüp

18. Beyit : Ne : İstifham

Kaçar mı : İstifham

Hürriyet mücadelesi-korkulu ateş : Teşbih

Merd-Gavga : Tenasüp

Kaçmak-Merd : Tezat

19. Beyit : Celladın can yakan kemendi : (Zalimler) : Açık İstiare

Celladın can yakan kemendi-Ejder : Teşbih

20. Beyit : Gelmek-Dönmek : Tezat

21. Beyit : Cevr-Meşakkat : Tenasüp

Vezaret-Sadaret : Tenasüp

22. Beyit : Nazen-Aşk-Sevgili : Tenasüp

Vatan : Teşbih

23. Beyit : Agraz-ı hükümet : Sürgünler : Mecaz-ı Mürsel

24. Beyit : Ey : Nida

Ateş-Erimek : Tenasüp

25. Beyit : Zulüm-İşkence : Tenasüp

26. Beyit : Cevher kelimesi her beyitte tekrarlandığı için : Tekrir

Gönülde çalışma-Elmas cevheri : Teşhis

Cevher-Elmas : Tenasüp

Şiddet-Tazyik : Tenasüp

27. Beyit : Ey : Nida

Hürriyet-Esaret : Tezat

Esaret-Esir : Tenasüp

Hürriyet-Büyüleyici : Teşbih