Jump to content

Nef’î (ö. 1635)/ Kaside ve Gazel


İη¢ιѕєℓ
 Paylaş

Önerilen Mesajlar

I. Musammat Kaside

 

 

1. Esdi nesîm-i nevbahâr açıldı güller subh-dem

 

 

Açsın bizim de gönlümüz sâkî meded sun câm-ı Cem

 

 

 

 

2. Erdi yine ürd-i behişt oldı hevâ anber-sirişt

 

 

Alem behişt-ender-behişt her gûşe bir bâğ-ı İrem

 

 

 

 

3. Gül devri ayş eyyâmıdır zevk u safâ hengâmıdır

 

 

Âşıkların bayramıdır bu mevsim-i ferhunde-dem

 

 

 

 

 

 

 

4. Dönsün yine peymâneler olsun tehî humhâneler

 

 

Raks eylesin mestâneler mutribler ettikçe negam

 

 

 

 

5. Bu demde kim şâm u seher meyhâne bâğa reşk eder

 

 

Mest olsa dilber sevse ger ma’zûrdur şeyhü’l-Harem

 

 

 

 

6. Yâ neylesin bî-çâreler âlüfteler âvâreler

 

 

Sâgar sunar meh-pâreler nûş etmemek olur sitem

 

 

 

 

7. Yâr ola câm-ı Cem ola böyle dem-i hurrem ola

 

 

Ârif odur bu dem ola ayş u tarabla mugtenem

 

 

 

 

 

 

8. Zevki o rind eyler tamâm kim tuta mest ü şâdkâm

 

 

Bir elde câm-ı lâle-fâm bir elde zülf-i ham-be-ham

 

 

 

 

9. Lutf eyle sâkî nâzı ko mey sun ki kalmaz böyle bu

 

 

Dolsun sürâhî vü sebû boş durmasın peymâne hem

 

 

 

 

10. Her nev-resîde şâh-ı gül aldı eline câm-ı mül

 

 

Lutf et açıl sen dahi gül ey serv-kadd ü gonca-fem

 

 

 

 

Günümüz Türkçesiyle

 

 

Musammat kaside, aruzun iki eşit parçaya bölünen kalıplarıyla yazılan ve iç kafiyesi bulunan kasidedir. İç kafiye bulundurduğundan ahenk yönü güçlüdür.

 

 

1. İkbahar rüzgârı esti, sabahleyin güller açıldı; bi­zim de gönlümüz açılsın. Ey içki sunan, meded (yardıma koş.). Cem’in kadehini sun.

 

 

İçkiyi bulanın İran mitolojisinin önemli hükümdarı Cem olduğuna inanılır. Yine inanışa göre Cem kadehi diye anılan kadeh, yedi madenden yapılmış olup bütün dünyada olup biten yansıtma özelliğine sahiptir.

 

 

2. Yine Nisan ayı geldi; hava anber kokularına bü­ründü. Âlem cennet içinde cennet oldu. Her köşe bir İrem bahçesine döndü.

 

 

İrem, Yemen’deki Ad kavminin hükümdarı olan ve tanrılık iddiasında bulunan Şeddâd’ın cennete benzesin diye yaptığı Kuran-ı Kerim’de de geçen ünlü bahçenin adıdır.

 

 

3. (İçinde yaşadığımız zaman) çiçeklerin açtığı gül devri, yaşama yiyip içme günleri, zevku sefa zamanıdır, Bu mutlu mevsim (bahar), âşıkların bayramıdır.

 

 

4. Yine şarap kadehleri dönsün (meclistekilere sıra sıra içki sunulsun), meyhaneler boşalsın, şarkı okuyucular şarkı okudukça sarhoşlar oynasın.

 

 

5. Akşam ve sabah meyhanenin bahçeyi kıskandığı bu anda (bu mevsimde) Şeyhülharem sarhoş olsa, güzel sevse mazurdur.

 

 

 

 

 

 

Şeyhülharem, iki kutlu şehir Mekke ve Medi­ne’deki mukaddes yerlerin bakımı ve idaresinde görev alan kimsedir.

 

 

6. (Böyle bir durumda) çaresizler, (böyle durumla­ra) alışkın (âşıklar), avareler ne yapsın. Ay parçası güzel­ler kadeh sunarsa (onların sundukları içkileri) içmemek zulüm olur.

 

 

7. Cem’in kadehi ve sevgili olduktan ve böyle bir mutlu an da bulunduktan sonra ârif (derin anlayışlı ve kav­rayışlı kişi) şimdi zevk ve eğlenceyi ganimet bilendir (ona yakışan budur.).

 

 

8. Bir elinde lâle renkli kadeh, bir elinde de kıvrım kıvrım sevgilinin saçını tutan sarhoş ve pek mutlu olan rind, zevki tam anlamıyla, eksiksiz yaşar.

 

 

(Rind tipi ile ilgili Figanî’nin gazelinin açıklama­sında bilgi verilmiştir.)

 

 

9. İçki sunan! Lütf edip nazlanmayı bırak da şarap sun. Çünkü bu meclis böyle kalmaz (mevsim değişir, bu zevk mevsimi geçer). Sürahi ve testi dolsun, kadeh de boş kalmasın.

 

 

10. Her yeni yetişen gülfidanı (m andıran genç gü­zeller) kadehi eline aldı. Ey servi boylu ve gonca ağızlı güzel! Açıl, sen de gül.

 

 

Beytin sonundaki gül kelimesi, hem gülmek fiilini göstermekte hem sen de bir gülsün, anlamına gelmekte­dir

 

 

II.Kaside

 

 

1. Sanman ki felek devr ile şâmı seher eyler

 

 

Her vâkıanm âkıbetinden haber eyler

 

 

2. Bir düş gibidir hak bu ki ma’nîde bu âlem

 

 

Kim göz yumup açınca zamânı güzer eyler

 

 

3. Bir yirde ki ârâma bu mikdâr ola mühlet

 

 

Erbâbı nice kesb-i kemâl ü hüner eyler

 

 

4. Olmuş tutalım müddet-i ârâmîde mümted

 

 

Âkil nice temyize reh-i hayr ü şer eyler

 

 

5. Bulmaz reh-i Hakkı meğer ol kimse ki ona

 

 

Tevfîkini Hâdî-i ezel râhber eyler

 

 

6. Tevfık refik olmayıcak fâide yoktur

 

 

Her kim burada akla uyarsa zarar eyler

 

 

………

 

 

7. Gavga-yı sühandır bu fazilette nemiz var

 

 

Fazl ehli bizim başımız üstünde yer eyler

 

 

8. Hakkımda ne derlerse o güne süfehânın

 

 

Âsâr-ı tabîatlerine kim nazar eyler

 

 

9. Lâzım gelecek ol müteşâirlere tab’ım

 

 

Her ma’rekede n’eyledi dahi neler eyler

 

 

10. Ol safder-i düşmen-küş-i nazmım ki husûsâ

 

 

Şemşîr-i zebânımdan ahibbâ hazer eyler

 

 

11. Olursa eger himmet-i şâhenşeh-i âdil

 

 

Hâşâ ki bu endîşede Nef’i zarar eyler.

 

 

Günümüz Türkçesiyle

 

 

1. Feleğin dönerek akşamı sabaha çevirdiğini san­mayın. (Aslında o bu değişiklikle) her işin, başa gelecek hadiselerin akıbetinden haber vermektedir.

 

 

 

 

 

 

2. Doğrusu şu ki, bu dünyanın gerçek anlamı bir düş gibi olduğudur. Öyle ki göz yumup açıncaya kadar zaman gelip geçiverir.

 

 

3. Dinlenme süresi bu kadar kısa olan bir yerde bu­lunan kişiler nasıl olur da fazilet ve hüner elde edebilir?

 

 

4. Tutalım bu dinlenme ve rahat etme süresi uzasın. Akıllı insan (bu çok uzun zaman diliminde bile) iyilik ve kötülük yollarını birbirinden nasıl ayırabilir?

 

 

5. Doğru yolun göstericisi Allah’ın yardımını rehber kıldığı kimsenin dışında başkası doğru yolu bulamaz.

 

 

6. Allah’ın yardımı yoldaş olmayınca bir fayda gelmez. Bu konuda aklına uyan kişi zarardadır.

 

 

7. Bu, sanatlı söz söyleme mücadelesidir, fazilet konusunda yoksa bizim neyimiz vardır ki? Faziletli kişilerin bizim başımız üstünde yeri vardır,

 

 

8. O düşük insanlar hakkımda ne derlerse desinler. (Kötü) şahsiyetlerinin eserleri olan o sözlerine kim dönüp bakar?

 

 

9. Gerektiğinde o şair geçinenlere şair karakterim her savaş alanında neler etti ve daha neler edecektir.

 

 

10. Ben, şiirin düşmanları öldüren o bahadırıyım ki özellikle kılıcı andıran dilimden dostlar bile korkup çekinir­ler.

 

 

11. Adalet sahibi sultanlar sultanının yardımı olur­sa, Nef’î böyle bir düşünceden dolayı aslâ zararlı çıkmaz.

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Sohbete katıl

Şimdi mesaj yollayabilir ve daha sonra kayıt olabilirsiniz. Hesabınız varsa, şimdi giriş yaparak hesabınızla gönderebilirsiniz.

Misafir
Bu konuyu yanıtla...

×   Farklı formatta bir yazı yapıştırdınız.   Lütfen formatı silmek için buraya tıklayınız

  Only 75 emoji are allowed.

×   Bağlantınız otomatik olarak gömülü hale getirilmiştir..   Bunun yerine bağlantı şeklinde gösterilsin mi?

×   Önceki içeriğiniz geri yüklendi.   Düzenleyiciyi temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

 Paylaş

×
×
  • Yeni Oluştur...