Saplantı Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?

Obsesif Kompülsif Bozukluk, yani saplantı hastalığı, gençlik döneminde başlıyor ve her 100 kişiden en az 2 veya 3’ünde görülüyor. İşte ‘takıntıları’ anlamamıza yardımcı olacak bilgiler…

 

 

Saplantı-zorlantı hastalığı, (OKB- Obsesif Kompülsif Bozukluk) genellikle 18-25 yaşları arasında başlıyor ve her 100 kişiden en az 2 veya 3'ünde görülüyor. Obsesif-kompülsif bozukluk (OKB) bir anksiyete (endişe) bozukluğu. Obsesif kompülsif, kişilik bozukluğu ile karıştırılmamalı. OKB kişinin istemediği ve tekrarlanan düşünceler, hisler, fikirler, takıntılar veya bir davranışı yapmaya doğru sürülmek.

 

Sıklıkla kişi, obsesif (saplantılı) düşüncelerinden kurtulmak için bir kompülsif (zorlayıcı) davranışı uygulamak durumundadır ve ancak bu, sadece geçici bir ferahlık sağlamaktadır. Obsesif (saplantılı) ritüelleri yapmamak anksiyeteyi (endişe) yükseltebilir.

 

Psikiyatri Uzmanı Dr. Aysun Genç DişligilSaplantı-zorlantı hastalığı (OKB) hakkında şu bilgileri veriyor:

 

Hastalıkta cinsiyet farkı olmamasına karşın erkek hastaların sayısı daha fazla. Bir kısmı hastalıklarını gizlerler, kimseye belli etmek istemezler. Fakat kendi evleri içinde açıkça bellidir. Bazıları da yıllarca süren hastalığı benimsemişlerdir. Hastalık insanların kendilerine sıkıntı vermesinin yanında çalışma, sosyal ve aile hayatlarında da ciddi sıkıntılar yaşamasına neden olabilmektedir.

 

Obsesyon nedenleri arasında beyin işlevlerinde bozulma; beynin çalışmasında yer alan sinir hücrelerinin arasındaki iletişimi sağlayan kimyasallardan serotonin maddesinin işlevinde bozukluk sayılabilir. Bu durum yüzde 25-30 oranında kalıtımsal olabilir.

 

 

Saplantı-zorlantının, yani obsesyonun tedavisinde ise ilaç kullanımı ve davranışsal tedavi yöntemlerinin uygulanır. Günümüzde OKB'li hastaların çoğu ilaç ve davranış tedavilerinden yararlanmaktadır. Özellikle serotonin sistemi üzerine etkili ilaçlar tedavide faydalı olmaktadır.

 

Saplantı-zorlantı bozukluğu gösteren hastaların aklına tekrar tekrar gelen, sıkıntı veren ve akıldan çıkarmakta zorlanılan ve obsesyon olarak adlandırılan saplantılardan bazıları şöyle:

 

-Yineleyen tarzda el yıkama, banyo yapma, sürekli evi, eşyaları temizleme, saatlerce bulaşık ve çamaşır yıkama.

 

-Mikrop veya pis bir şey (idrar, dışkı, sperm gibi) bulaşması takıntısı.

 

-Birçok şeyi gereksinim duymadığı halde satın alma, sahip olunan hiçbir şeyi atamama.

 

-Cinsellikle ilgili saplantılar.

 

-Kişinin kendine veya başkasına zarar vermekten korkması.

 

 

-Güvenliği sağlamakla ilişkili olarak (Ocağı kapattığını, ütünün fişini çekip çekmediğini unutup unutmadığını) defalarca kontrol etmek, bir şeyi yapıp yapmadığıyla ilgili emin olamama.

 

-Bir denge ve simetri sağlamak üzere eşyaları belli bir düzen içinde tutmaya çalışmak.

 

-Günah sayılan düşüncelerin akla gelmesi.

 

-Kanser, AIDS, kuduz gibi hayatı tehdit eden bir hastalığa yakalanma saplantısı.

 

-Bir takım davranışların belli bir tarzda ve sayıda yinelenmesi.

 

-Kişinin kendini belli nesnelere dokunmak zorunda hissetmesi.

 

-Otomobil plakalarını, evlerin numaralarını vb. saymak.

-Güvenliği sağlamakla ilişkili olarak (Ocağı kapattığını, ütünün fişini çekip çekmediğini unutup unutmadığını) defalarca kontrol etmek, bir şeyi yapıp yapmadığıyla ilgili emin olamama.

 

Al işte. Çıkarken ofisin ışıklarını kapattım mı kapatmadım mı?