Yağ Dokusu

Yağ dokusu ya da adipöz doku; omurgalılarda kısmen retiküler bağ dokudan, kısmen gevşek bağ dokudan meydana gelir. Dokuyu meydana getiren; mezenşimal hücrelerden farklılaşan yağ hücreleri; lipoblastlar (ya da adipositler)dir. Oluşan genç lipoblastların bir kısmı fibroblastlara, bir kısmı ise kübik epitel hücrelerine benzer. Bu evrede hücre içinde yağ birikimi görülmez. Bu hücreler önce etraflarına bazal laminayı sentezler, daha sonra iki farklı yağ dokusunu oluşturmak üzere farklılaşırlar. Bunlar:

• Tekdamlalı yağ dokusu (Beyaz yağ dokusu)
  
• Çokdamlalı yağ dokusu (Kahverengi yağ dokusu)dur.
  

Yağ dokusu, yağın trigliserit şeklinde depolandığı özelleşmiş bağ dokusudur. Yağ, yoğun besin alımı sırasında birikir, açlık sırasında yağ doku yağ asitlerini bırakarak, enerji gereksinimini karşılar. Normal ağırlıktaki bir insanda toplam vücut ağırlığının %10-15'i kadar yağ bulunur. Bu 40 günlük enerjiyi karşılayabilir. Yağın kullanılması halinde, oluşan hücre boşluklarına su dolar. Vücuttaki yağın %50'si hipodermiste, %10-15'i omentum ve mezenterde, %5-8'i kaslarda, %12'si böbreklerde, %15-20'si ise üreme organları etrafında yer alır. Yağ dokunun önemli görevleri; vücutta yağın yedek besin olarak depo edilmesi, organların, vücut parçalarının birbirlerine karşı kayganlığını sağlamak, mekanik etkileri önlemek, suda yaşayan memelilerde ısının korunması sağlamak ve derinin kurumasını önlemedir. Balıklarda kas içersine yağ depolanabilir. Bu eşeysel üretimde ya da göç sırasında gerekli duyulan enerjiyi sağlamak için kullanılır. Yırtıcı balıkların etleri yağda çözünmüş karotinoidlerden dolayı turuncu renkli görülür. Böceklerde trakenin bazı kısımlarında yağ küçük damlacıklar halinde birikir.

Yağ doku son yıllarda önemli bir endokrin organ olarak da kabul edilmektedir. Leptin, resistin gibi hormonlar ve TNFalfa gibi sitokinler salgılar. Bu doku ayrıca önemli hastalıklara da konu olur. Obezite vücut ağırlığından çok yağ dokunun artmasından kaynaklanır.

[h=2]İnsanlarda Yağ Dokusu[/h]Yağ doku, cilt altında, iç organların çevresinde, kemik iliğinde ve meme dokusunda bulunur. Bu dokuda en çok görülen hücre tipi adipositlerdir. Bundan başka makrofajlar, fibroblastlar ve endotel hücreleri de bulunur. Yağ dokunun ana amacı enerji rezervi sağlamaktır. Bunun yanında açlık duygusunu ve yeme miktarını da düzenler.

Toplam vücut ağırlığının kadınlarda % 22 si, erkeklerde % 15 i yağ dokusundan oluşur. Bu oran yaş ilerledikçe değişir. Erkekler 45-50 yaşlarında, kadınlar 60 yaşlarında en yüksek yağ oranına sahip kilolarına ulaşır. Kadınlarda yağlar çoğunlukla kalça, karın ve bacak bölgesinde, erkeklerde ise karın ve bel bölgesinde birikir. İnsanın normal kilosu hücre içinde biriken yağ dokusuyla ilişkilidir. Bu miktar, yaşam şartları ve kişinin metabolizması ile belirlenir. Vücut, vital fonksiyonlarının devamlılığını sürdürebilmek için aldığı ve harcadığı enerjiyi dengede tutar.

[h=3]Abdominal yağ[/h]Mide, karaciğer, barsaklar veböbrekler gibi organların arasında yer alan yağ dokudur. Buna viseral yağ da denir. Bu tip yağlanmanın kalp damar sistemi hastalıkları, tip 2 diyabet, insülin direnci gelişimi ve bazı imflamatuvar hastalıklarla yakın ilişkisi vardır. Total abdominal yağı azaltmanın en etkili yollarından biri uygun dozda aerobik ve anaerobik egzersiz yapmaktır.