Antakya'da "Neşeli Ol Hayatını Yaşa" Yazılı Mozaik Bulundu

[h=2]AA'nın bugün geçtiği haber şaşkına çevirdi. Antakya’da yürütülen kazı çalışmalarında üzerinde Grekçe "Neşeli ol hayatını yaşa" yazılı mozaik bulundu. Hatay Arkeoloji Müzesi Arkeoloğu Demet Kara bulunan mozaikle ilgili olarak, "Türkiye'de eşi olmayan bir mozaik. İtalya'da buna benzer bir mozaik var. Ama bu daha geniş kapsamlı. Milattan önce 3. yüzyıla ait olması açısından önemli" dedi.[/h]

Kentte 2012 yılında teleferik projesinin yapımı sırasında tarihi kalıntıların bulunması üzerine İplik Pazarı mevkisinde başlatılan kurtarma kazısında, yeni kalıntılar tespit edildi. Hatay Arkeoloji Müzesi Arkeoloğu Demet Kara, bölgede 2012 yılında çalışma yapmaya başladıklarını, 2013'te devam ettiklerini, bu yıl da Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle çalışmaları yürüttüklerini söyledi. Şu an kazı yapılan alanın Roma döneminde Antiocheia olarak adlandırılan antik kentin bir mahallesinde bulunduğunu ifade eden Kara, bölgenin Orta Çağ'dan Roma Helenistik döneme kadar inen bir katmana sahip olduğunu kaydetti.

Antiocheia'nın Roma döneminde dünyanın üçüncü büyük şehri olduğuna dikkati çeken Kara, şöyle konuştu:

“Antiocheia, çok önemli zengin bir şehirdir. O dönemde kentte mozaik okulları ve Antiocheia'ya özgü darphaneler var. Gaziantep'teki Zeugma, burada yetişen ustaların yetiştirdiği kişiler tarafından yapılmış bile olabilir. Antiocheia mozaikleri dünya çapında önemli mozaikler. Kazı alanındaki taş döşeli cadde, Kurtuluş Caddesi'nden gelen Antik Roma yoluna paralel olarak uzanmakta. Bu konuda bilimsel danışmanımız olan Mustafa Kemal Üniversitesinden Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hatice Pamir'in Antiocheia Kenti üzerine bilimsel çalışmaları var."

Dünyada eşi olmayan mozaiklerden birinin Hatay'da bulunduğunu ve üzerinde Grekçe, 'neşeli ol hayatını yaşa' yazdığını ifade eden Kara, şu bilgileri verdi:

"Doç. Dr. Pamir, onu 'iskelet mozaik' olarak adlandırdı ve mozaik üzerinde yaptığı bilimsel çalışma sonucunda, milattan önce 3. yüzyılda bir evin yemek salonuna ait mozaik olduğunu tespit etti. Mozaik üzerinde üç sahne var. Siyah tessara üzerine yapılmış cam mozaikler. Roma döneminde elit sınıfın arasında sosyal etkinlik olarak iki şey çok önemli. Biri hamam olayı ikincisi ise akşam yemeği. Birinci sahnede bir zenci, kürekle ateş atıyor. Bu hamamı simgeliyor. Orta sahnede ise güneş saati ve ona koşan giysili bir genç ve arkasında çıplak kafalı bir uşağı var. Güneş saati 9 ile 10 arasında. Saat 9.00 Romalılarda hamam saati. Saat 10.00'da ise akşam yemeğine yetişmek zorunda. Eğer yetişmezse çok ayıp karşılanıyor. Orta sahnede böyle bir anlatım var. Sahne üzerinde yemeğe geç kaldığını belirten bir yazı var. Diğerinde de zaman kavramını anlatan bir yazı yer alıyor. Son sahnede ise ehli keyif bir iskelet. Elinde içki kasesi yanında bir ekmek ve şarap testisi. Onun üzerindeki yazıda da Grekçe 'Neşeli ol hayatını yaşa' yazıyor. Türkiye'de eşi olmayan bir mozaik. İtalya'da buna benzer bir mozaik var. Ama bu daha geniş kapsamlı. Bu sahne üzerinde tek olması açısından ve milattan önce 3. yüzyıla ait olması açısından önemli."

Kara, şu an Hatay Büyükşehir Belediyesinin desteğiyle bölgede çalışmalara devam ettiklerini kaydetti.

Ben bunu ilk gördüğümde şaka zannettim ama değilmiş. Bu konu ile ilgili sayın Murat Bardakçı bir yazı kaleme almış. Okunmaya değer olduğunu düşünüyorum. Bir kaç paragrafını aktarayım.

Hatay’da çıkartılan ve basında da hayli yer bulan iskeletli mozaiğin üzerindeki yazıda “Neş’eli ol, hayatını yaşa” denip denmediği konusundaki tartışmalar devam ediyor, Yunanca uzmanları yazının bu anlama gelmediğini söylüyorlar...

Meselenin aslında söylemesi hakikaten zor ama gerçek olan bir boyutu daha var: Türkiye’deki önemli arkeolojik keşiflerin hemen tamamının maalesef hep yabancı arkeologlar tarafından yapılmış olması!

Yazı şayet yanlış okunup hatalı tercüme edildi ve üstelik tarihlendirme de yanlış yapıldıysa, bu, üniversitedeki akademik seviyenin yerlerde sürünür hâle gelmiş olması demektir. Ama işin aslı, yani mozaikteki Grek alfabesi ile yazılanların gerçek mânâsı bilinip de ifade basının ve kamuoyunun ilgisini çekebilmek maksadıyla “Neş’eli ol, hayatını yaşa” şekline getirilip reklâm vasıtası niyetine ortaya sürüldü ise, vaziyet çok daha vahimdir!

Ben de hayret etmiştim

yüzyıllar öncesinin "Carpe Didem" li mesajına