Hanuka Nasıl Kutlanır?

 

 

Hanuka İle İlgili Alahalar:

 

1) 25 Kislev günü , sekiz günlük Hanuka bayramı başlar. Hanuka’da (Şabat günü hariç) her türlü iş yapılabilir, ancak bu günler sevinçli olduğu için oruç tutulmaz. Hanuka ışıklarının yandığı süre içinde kadınlar ev işleri yapmamayı adet edinmişlerdir.

 

2) Eğer Hanuka ışıkları için yağ ve pamuk (meças) kullanılıyorsa, zeytin yağı kullanılması tercih sebebidir. Ancak bulunamıyorsa başka yağlar kullanılabilir.

 

3) Hanukiya yıldızlar çıktıktan sonra yakılır. Hanukiya’nın yakılışı sırasında tüm ev halkı bir arada olmalıdır. Eğer tüm gece boyunca bir engel sebebiyle Hanukiya yakılmamışsa, ertesi gün herhangi bir değişiklik yapılmaz. Her gün kendisine ait sayıda mum yakılır.

 

4) Hanukiya’nın en az yarım saat yanması gerekir. Mumlar buna göre seçilmeli, yağ da bu süre göz önünde tutularak koyulmalıdır.

 

5) Hanukiya’nın yakılışının yarım saat öncesinden itibaren, yemek yenmez; hatta Tora bile çalışılmaz.

 

6) Hanukiya’nin ışığından yararlanılmaz. Bir ışığı yakmak için diğerlerinden yararlanılamaz. Aydınlanma konusunda ise “Şamaş” ışığından yararlanılabilir.

 

7) Cuma akşamı, güneş batımından yirmi dakika önce Şabat mumları yakılır. Hanukiya Şabat Mumları’ndan önce yakılmalıdır. Bu durumda Cuma akşamı yakılan Hanukiya’nın mumları veya yağı, en az 70 dakika yanabilecek şekilde ayarlanmalıdır. Bu sayede ışıklar yıldızlar çıktıktan sonra yarım saat süreyle yanabilirler.

 

8) Şabat Çıkışı’nda (İstanbul geleneğine göre) önce Avdala yapılır, sonra Hanukiya yakılır. Ancak tersi yapılırsa bir hata yoktur.

 

9) Hanukiya normal bir insanın göz hizasında, kapının girişinde sol taraftan görülecek şekilde yerleştirilir. Böylece, odaya giren bir kişi sağında Mezuza, solunda ise Hanukiya’yı görecektir.

 

10) Işıklar Hanukiya’nın (yakana göre) sağından başlayarak dizilmelidir. Önce o geceye ait olan (yakana göre en soldaki) ışık, daha sonra sağa doğru sırayla diğer ışıklar yakılır.

 

11) Örnek olarak beşinci gece ışıklar (soldan itibaren) 5-4-3-2-1-ŞAMAŞ sırasıyla yakılır.

 

12) Hanukiya yakılışında, önce berahalar söylenir. Daha sonra ilk ışık yakılır ve “Anerot Alalu” söylenir. Beraha sadece, ilk mumu yakacak kişi tarafından söylenir; diğerleri de “Amen” şeklinde cevap verirler.

 

13) Yanlışlıkla eksik sayıda mum yakılmışsa, sayı tamamlanabilir. Ayrıca beraha söylenmez.

 

14) Yarım saat dolmadan önce ışıklar sönerse, yakma işlemi tekrar yapılır fakat beraha söylenmez.

 

15) Hanukiya yanarken başka bir yere götürülmez. Ancak yarım saat dolmuşsa ışıklar söndürülebilir ve Hanukiya taşınabilir.

 

16) Hanukiya’nın yakılması herkes için bir mitsvadır.

 

17) Hanuka ışıkları için elektrik kullanılmaz. Rabi Şelomo Zalman, bir Hanuka ışığının dört farklı özelliği olması gerektiğini ifade eder :

 

Bir yakıt kaynağı ve bir fitil

 

Bet-Amikdaş’daki ışıklara benzeyen gerçek bir alev.

 

Tükenir yakıtlardan çıkan bir alev

 

Yakış sırasında belirli bir yakıt miktarının varolması

 

 

 

Elektrik bu koşullardan hiçbirini yerine getirmez.

 

“El Gid Para El Pratikante” - Rabi Nisim Behar

 

Hanuka Mumlarının Yakılması:

 

Mumların yakılış düzeni şöyledir:

 

Birinci gece yakılacak olan mum, Hanukiyanın sağ ucuna yerleştirilir.

 

mum Tanrı’nın “ışık olsun” deyişini anımsatır.

 

İkinci gece, sola doğru bir mum ilave edilir.

 

Önce yeni ilave edilen mum yakılır. İkinci ışık “Tora”’nın ışığıdır.

 

mum “Tora”’yı simgeler.

 

mum “Adalet” ışığıdır.

 

mum “merhamet” ışığıdır.

 

mum “kutsallık” ışığıdır.

 

mum “sevgi” ışığıdır.

 

mum “sabır” ışığıdır.

 

mum “cesaret” ışığıdır.

 

Şamaş: Bir mumun diğer mumları yakıp, yine ışığından hiç bir şey kaybetmemesi örneğinde olduğu gibi, Yahudilik de çağlar boyunca bir çok ülkede gerçek ışığını yakıp, bugüne dek ışıldamasını sürdürmüştür. Şamaş bu fikri simgelemektedir.

 

 

 

Hanukiya’yı Yakma Berahaları :

 

(Elokenu ve Elokay kelimelerindeki “k” harflerini okumayınız.)

 

Vii Noam AD... Elokenu Alenu Umaase Yadenu Konena Alenu Umaase Yadenu Koneneu.

 

Baruh Ata AD... Elokenu Meleh Aolam Aşer Kideşanu Bemitsvotav Vetsivanu Leadlik Ner Hanuka.

 

Baruh Ata AD... Elokenu Meleh Aolam Şeasa Nisim Laavotenu Bayamim Aem Bazeman Aze.

 

-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

 

(Sadece İlk Gece İcin)

 

Baruh Ata AD... Elokenu Meleh Aolam Şeeheyanu Vekiyemanu Veigiyanu Lazeman Aze.

 

-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

 

 

 

Anerot Alalu Anu Madlikin Al Anisim, Veal Apurkan, Veal Agevurot, Veal Ateşuot, Veal Aniflaot, Veal Anehamot, Şeasita Laavotenu Bayamim Aem Bazeman Aze Al Yede Koaneha Akedoşim Vehol Şemonat Yeme Hanuka, Anerot Alalu Kodeş En, Veen Lanu Reşut Leiştameş Baen, Ella Lirotan Bilvad, Kede Leodot Lişmeha Al Niseha Veal Yeşuoteha Veal Nifleoteha.

 

Mizmor Şir Hanukat Abayit Ledavid.

 

Aromimha AD..., Ki Dilitani, Velo Simahta Oyevay Li. AD... Elokay, Şivati Eleha Vatirpaeni. AD... Eelita Min Şeol Nafşi, Hiyitani Miyaredi Vor. Zameru L’AD... Hasidav, Veodu Lezeher Kodşo. Ki Rega Beapo Hayim Birtsono, Baerev Yalin Behi, Velaboker Rina. Vaani Amarti Beşalvi, Bal Emot Leolam. AD..., Birtsonha Eemadta Leareri Oz, İstarta Paneha Ayiti Nival. Eleha AD... Ekra, Veel AD... Ethanan. Ma Betsa Bedami, Beridti El Şahat Ayodeha Afar, Ayagid Amiteha. Şema AD... Vehoneni, AD... Eye Ozer Li. Afahta Mispedi Lemahol Li, Pitahta Saki Vateazereni Simha. Lemaan Yezamerha Havod Velo Yidom, AD... Elokay Leolam Odeka.

 

Çeviriler:

 

NOT: Burada verilen çeviri, sadece okuduğumuzu genel olarak anlama

amacındadır ve serbest olarak yapılmıştır. Hanukiya'nın yakılışı

sırasında, çeviriyi değil, İbranice metni okuyunuz.

 

Vii. Tanrı'mızın lütfu üzerimizde olsun, ve O, yaptıklarımızı,

yükseklerdeki mekanlarına yerleştirsin ve bu şekilde yaptıklarımız bizim

için sağlam ve ayakta kalsınlar.

 

Leadlik Ner Hanuka. Bizleri emirleriyle kutsayan ve bizlere Hanuka

kandilini yakmayı emreden, Evrenin Kralı, Sen - Tanrı'mız - Mübareksin.

 

Şeasa Nisim Laavotenu. Atalarımıza o günlerde ve yılın bu vaktinde

mucizeler yapan, Evrenin Kralı, Sen - Tanrı'mız - Mübareksin.

 

Şeeheyanu. Bizleri yaşatan, ayakta tutan ve yılın bu vaktine eriştiren,

Evrenin Kralı, Sen - Tanrı'mız - Mübareksin.

 

Anerot Alalu. Bizler bu kandilleri, atalarımıza, kutsal Koenlerin'in

yoluyla, o günlerde ve yılın bu vaktinde yaptığın mucizeler,

kahramanlıklar, kurtuluşlar, olağanüstü olaylar ve teselliler için

yakıyoruz. Hanuka'nın sekiz gün boyunca bu kandiller kutsaldırlar ve

bizlerin onlardan yararlanma iznimiz yoktur. Onlara sadece bakabiliriz

ve bu sayede, mucizelerin, kurtuluşların ve olağanüstü işlerin sebebiyle

İsmin'e şükran duyarız.

 

Mizmor Şir. Bet-Amikdaş'ın hizmete açılışı için David'in kompoze ettiği

bir şarkı: Senin Yüceliğini anlatayım, ey Aşem! Çünkü beni yükselttin ve

düşmanlarımı sevindirmedin.

Tanrı'm Aşem; hasta olduğum zaman sana yakardım ve beni iyileştirdin.

Aşem; canımı ölüm çukurundan yükselttin, mezara inmek üzereyken beni

yaşattın.

Kendisi'ne sadık olanlar Aşem'e şarkı söylesinler ve Kutsal İsmi'ne

şükranlarını sunsunlar.

Çünkü O'nun siniri sadece bir anlıktır, asıl istediği yaşamdır; kişi

geceleyin ağlayarak yatsa bile, sabahleyin mutlulukla kalkacaktır.

Ve ben, sükunet zamanımda dedim; hiçbir zaman başarısız olmayacak ve

düşmeyeceğim.

Çünkü Aşem; istekli olduğun zamanda, onurumu cesaret dağına

sabitlemiştin; ama Yüzün'ü benden gizlediğin zaman, ne yapacağımı

bilemedim.

Sana sesleneceğim ey Aşem; ve Aşem'den merhamet dileyeceğim.

Ölsem, yokoluş çukuruna insem neye yarar; topraktaki kişi Seni

kabullenir mi, Doğruluğun'u anlatır mı?

Dinle lütfen ey Aşem, ve bana acı; Aşem bana yardımcı ol.

Yaslı dönemimi mutluluk danslarına çevirdin, üzerimden yas çuvalını

çıkardın ve beni mutluluk halatlarıyla bağladın.

Sana duraksamadan onur şarkıları söylemem için! Tanrı'm Aşem, Sana

ebediyen şükranlarımı sunacağım!

 

(* Çeviride Teilim Yesod Malhut'tan yararlanılmıştır.)