Gut Hastalığında Beslenme

Ürik asit kristallerinin eklemlerde birikmesi sonucu ortaya çıkan gut hastalığı, daha çok 40 yaşın üzerinde, fazla kilolu, aşırı proteinle beslenen erkeklerde görülür. Tedavide diyet çok önemlidir.

Bazılarına göre kralların, bazılarına göre ise zenginlerin hastalığı olan gut hastalığı, aslında bir eklem hastalığıdır. Eklemlerde ürik asit kristallerinin yerleşip, depolanması sonucu oluşan gut hastalığı, daha çok 40-65 yaşındaki orta yaşlı ve fazla kilolu erkeklerde görülür. Özellikle hayvansal proteinlerce zengin beslenip, alkolü fazlaca tüketen gut hastaları, aynı zamanda diyabet, hipertansiyon ve yüksek kolesterol gibi başka sağlık sorunları da yaşarlar.

Eklemlerde ağrı, duyarlılık, kızarıklık, şişlik şeklinde ortaya çıkan gut hastalığı, müdahale edilmezse, şiddetli ağrılara neden olur. Çoğunlukla başparmak eklemini etkileyen hastalık, aynı zamanda diz, dirsek ve el bileği gibi diğer eklemlerde de ağrılar oluşturur. Genellikle gece gelişen ilk ataklar sonrasında, dayanılmaz ağrılar belirir.

Belirtileri nelerdir?

Hastalık, genellikle 40 yaşından sonra görülür. İlk belirtiler, ürik asit kristallerinin deri altındaki eklemler ve böbreklerde birikmesiyle başlar. Hastaların çoğu, ayak baş parmağıyla, tarak kemiğinin birleşme yerinde; kırmızılık, hassasiyet, şişme ve zonklama şeklindeki ağrılardan şikayet eder. Çoğunlukla 4 hastadan 3’ünde, ayak baş parmak ağrısı gözlenir. Bununla birlikte ağrılar dirseklerde, parmaklarda ve bileklerde de olabilir. Genellikle bu evrede teşhis konulur. Eğer tedavi geciktirilirse, eklem ve böbrekler etkilenir.

Gut nasıl oluşur?

İnsan vücudunda 206 kemik vardır. Bu kemikler birbirlerine, eklemlerle bağlanır. Kemiklerle eklemler arasında, kıkırdaklar bulunur. Kıkırdak ve eklemler arasında bir sıvı vardır ve bu sıvı kemiklerin hareketini sağlar. Dokuların herhangi bir zorlanması veya iltihaplanması sonrasında bu sıvı etkilenir ve hastalık, ağrılarla ortaya çıkar. Buna eklem enflamasyonu veya artrit adı verilir.

İşte gut, bu şekilde ortaya çıkan bir artrit hastalığıdır. Gut hastalığı, ürik asit kristallerinin eklemlerde birikmesi sonucunda ortaya çıkan eklem artritidir.

Kimler risk altında?

· Ailesinde gut hastalığı olanlar,

· Pürinden zengin olan deniz mahsulleri, organ etleri, kurubaklagilleri çok tüketenler,

· Fazla alkol kullananlar,

· Kilolu olanlar,

· Operasyonlar geçirenler,

· Ani ve şiddetli hastalık geçirenler,

· Eklem travması veya yaralanması geçirenler,

· Kemoterapi görenler,

· Organ nakli yaptırıp ilaç kullananlarla, kemoterapi ilaçları alanlar,

· Diüretik kullananlar,

· Parkinson hastalarının gut olma olasılığı yüksektir.

Nasıl Tespit Edilir?

- Kan testi ile ürik asit seviyesine bakılır.

- Eklem harabiyeti varsa, eklemlerden az miktarda sıvı alınır ve bu sıvıdaki ürik asit kristalleri incelenir. Eğer ataklar uzun süreli ve sık geçiriliyorsa, mutlaka kemik ve eklem harabiyeti de vardır.

Tedavisi nasıl yapılır?

Gut hastalığının tedavisi üç şekilde gerçekleştirilir. Bunlardan ilki, vücutta ürik asit haline dönüşen pürin miktarını artıracak besinlerden uzak bir diyet uygulamaktır.

İkincisi, ağrının ve eklem enflamasyonunun giderilmesi ve kandaki ürik asit seviyesinin düşürülmesidir. Son olarak, çok nadir de olsa cerrahi yöntemler denenebilir.

Ağrı tedavisi yapılırken, eklemlerle böbrekler koruma altına alınır. Ağrının giderilmesi için antienflamatuar ilaçlar verilir. Ancak bu tür ilaçlar, mide ve bağırsak sistemini bozabildiği için, dikkatle kullanılmalıdır. Ayrıca kandaki ürik asit seviyesini düşüren ilaçlar da tedavide yer alabilir. Gut atakları sırasında, aspirin kesinlikle kullanılmamalıdır.

Nasıl Önlenebilir?

· Diyet ve yaşam tarzı değişikliği son derece önemlidir. Gut hastalığında, ürik asidin atılıp dokularda birikmesini önlemek için çok su içilmelidir.

· Sağlıklı kiloya inilmelidir. Bilinçsiz yapılan standart diyetler, hastalığın daha kötü olmasına neden olabilir.

· Karaciğer, böbrek gibi organ etleri ve deniz mahsullerinden kaçınmak gerekir.

· Alkol tüketimi azaltılmalıdır.

· Kandaki ürik asit seviyesi düşürülmelidir.

· Fazla protein sadece gut hastalarını değil, sağlıklı insanları da etkileyebilir. Bu nedenle protein içeren kırmızı et, kuru baklagiller gut hastalığında daha az tüketilmelidir.

· Kandaki ürik asit seviyesi sınırın üzerindeyse et, kuru baklagiller, kepekli ekmek gibi kepekli ürünlerden, ıspanak, bezelye gibi sebzelerden ve fazla yağlı besinlerden uzak durulmalıdır. Bunların yerine yarım yağlı, süt, peynir, yoğurt gibi diyet ürünler tercih edilmelidir.

· Ailesinde gut hastalığı olanlar, özellikle 40 yaşından itibaren beslenmesine dikkat etmelidir.

· Ağrı olduğu zaman dinlenmelidir. Bazen buz tedavisi de işe yarayabilir.

alıntı